رابط کاربری یا UI چیست؟

قطعا گاهی اوقات در وب گردی‌ های خود، از سایت‌ های مختلفی بازدید می کنید. صفحات مربوط به هر کدام از این سایت‌ ها، ظاهری متفاوت دارند که شامل ویدیو‌ ها، تصاویر، دیاگرام‌ها، جداول و متن هایی با رنگ‌ های مختلف می‌شود. به تمامی این جزئیات ظاهری و هر آنچه که در صفحه نمایش سایت وجود دارد، طراحی رابط کاربری یا UI می‌گویند. اما شاید مفاهیمی همچون تجربه کاربری و رابط کاربری کمی برای شما تازه باشد، به همین دلیل در این مطلب از وبلاگ سرورپارس فرصتی است تا کمی بیشتر با این اصطلاح آشنا شوید.

در پاسخ به سوال رابط کاربری چیست؟ باید اشاره کنیم که اصطلاح UI، مخفف عبارت User Interface است که به ظاهر کلی یک سایت گفته می‌ شود. پس وقتی حرف از طراحی UI می‌شود، منظور تمام طرح‌ های گرافیکی و شکل و شمایل ظاهری یک سایت یا اپلیکیشن است. یعنی تمام اشیا یا عناصری که در صفحات وب یک سایت وجود دارند و به کاربر امکان برقراری ارتباط و استفاده از اطلاعات ذخیره شده در یک دستگاه را می‌دهد.

با در نظر گرفتن تمامی این تعاریف، می‌توان عناصر UI را شامل مواردی همچون کادر ورود متن، دکمه‌ های قابل کلیک در صفحه، گیف‌ ها و انیمیشن‌ ها، ویدئو‌ها، طرح‌ بندی‌ های صفحه، متن، کیبورد و غیره دانست.

بحث User Interface یا همان شکل ظاهری سایت، یکی از اصطلاح‌ های رایج و مهم در سئو است. چون کاربران اینترنتی از طریق همین اشیا ظاهری موجود در صفحه است که می‌توانند از امکانات و بخش‌ های مختلف سایت شما استفاده کند. حتی موقعیت المان‌ های موجود در صفحه و تنوع رنگی بخش‌ های مختلف سایت، می‌تواند در جذب مخاطب و کاربر اینترنتی به سایت شما مؤثر باشد.

اهمیت این موضوع در فروشگاه‌ های اینترنتی بیشتر است؛ چون مشتریان ترجیح می‌دهند که خرید‌های خود را از فروشگاهی با ظاهر زیبا و رابط کاربری آسان انجام دهند.

منظور از UI یا رابط کاربری چیست؟

طراحی رابط کاربری در اصل نقطه تعامل و ارتباط کاربر با کامپیوتر و دیگر دستگاه‌ ها است. چون کاربر از طریق همین ماوس، صفحه کلید، صفحه نمایش و المان‌ های ظاهری دسکتاپ است که می‌تواند از بخش‌ های مختلف یک اپلیکیشن یا سایت استفاده کند. پس فردی که کار UI انجام می‌دهد، باید شناخت خوبی از روانشناسی رنگ‌ها، نحوه چیدن المان‌های موجود در صفحه و نحوه نمایش خطا‌ها داشته باشد.

چون UI مهمترین بخش از یک پروژه طراحی سایت است و ظاهری از سایت را آماده می‌کند که قرار است مخاطب آن را ببیند. برای آماده‌ سازی و انجام فرآیند UI یک سایت، به نرم‌ افزار و زبان‌ های متعدد برنامه‌ نویسی مانند جاوا اسکریپت، فتوشاپ، Jquery، سی اس اس و HTML نیاز است.

پس وظیفه اصلی رابط کاربری (UI)، یکپارچه‌ سازی طراحی و عوامل طراحی سایت یا نرم‌ افزار، و ایجاد هماهنگی بین آن‌ها است. چون این افراد باید در تعیین موقعیت المان و رنگ آن، به سلیقه مخاطب توجه داشته و این زیبایی‌ های ظاهری را به او انتقال دهند.

مراحل طراحی رابط کاربری UI

اجرای طراحی مناسب برای یک سایت، می‌تواند به سئوی آن کمک کرده و رتبه آن را در نتایج گوگل بهبود بخشد. شاید بتوان طراحی رابط کاربری خوب را بتوان از جدیدترین تکنیک های سئو دانست. اما برای اجرای اصولی رابط کاربری، نیاز به انجام یک سری مراحل است که شامل موارد زیر می‌باشد:

• نیازسنجی و بررسی پروژه
• طراحی اتود اولیه و ارائه آن به مشتری
• اعمال تغییرات لازم
• تهیه تصویر طرح اصلاح شده و ارسال آن برای مشتری
• ارائه اطلاعات لازم پروژه به مشتری و انتخاب رنگ‌بندی‌های سازمانی
• تسویه حساب و تحویل پروژه

یک نکته مهم در ارتباط با طراحی سایت این است که زیاد از حد بر روی ظاهر سایت تمرکز نکنید. چون زیبایی ظاهری یک کمیت نسبی و سلیقه‌ ای است و همیشه می‌توان برای آن وقت گذاشت. پس بهتر است که وقت و انرژی اولیه خود را بیشتر بر روی کیفیت و موفقیت سایت قرار دهید و وقت زیادی را صرف ظاهر سایت نکنید.

دلیل اهمیت UI خوب

یک رابط کاربری مناسب و خوب، نقش مستقیمی در جذب کاربر و تجربه کاربری مثبت برای سایت دارد. چون می‌تواند یک بازدید‌کننده ساده را، به خریداری بالقوه برای محصولات سایت تبدیل کند. چون اکثر کاربران اینترنتی برای انتخاب خود، به ظاهر سایت و قابلیت دسترسی راحت آن توجه دارند. پس طراح سایت وظیفه دارد که از المان‌ های بسیار کارآمد و قابل استفاده در سایت استفاده کند.

اما برای تحقق این مهم، طراح باید درک خوبی از نیاز کاربران سایت داشته باشد و یا در مورد آن، بیشتر تحقیق کند. چون کاربر باید در هنگام مواجه با محصول، اهداف خود را به آسانی انجام داده و از کار کردن با سایت، تجربه‌ ای لذت بخش داشته باشد. چون تمرکز اصلی UI بر روی مقوله زیباشناسی سایت قرار دارد و همواره سعی دارد تا کاربر از رابط کاربری سایت راضی باشد. چون رابط کاری، پل تعامل بین کاربر و وب سایت است.

طراحی UI در مقابل طراحی UX

رابط کاربری (UI) و تجربه کاربری (UX)، دو بخش مهم از طراحی سایت هستند که کیفیت کاری هر کدام، می‌تواند تأثیری مثبت بر دیگری داشته باشد. چون برای تولید محصولی موفق و مؤثر، به تلاشی منسجم در هر دو بخش نیاز است و اجرای مناسب وظایف‌ ها، می‌تواند به محصولی شگفت‌ انگیز و در دسترس منجر گردد.

طراح رابط کاربری (UI)، وظیفه توسعه جنبه‌ های بصری سایت را دارد. چنین فردی یک نگاه کلی به محصول نهایی داشته و تمام سعی خود را به خرج می‌دهد تا کاربر امکان تعامل با محصول یا سرویس سایت را داشته باشد.

اما طراح UX وظیفه دارد تا نحوه عملکرد رابط کاربری را توسعه دهد. هدف اصلی این طراح، بررسی چگونگی ارتباط کاربر با محصول و تجربه نهایی آن است. این وابستگی در عملکرد و تأثیر‌گذاری آن‌ ها بر یکدیگر، باعث شده که این دو گروه از طراحان با یکدیگر همکاری نزدیک داشته باشند. چون هدف نهایی آن‌ ها، ایجاد یک رابط کاربری جذاب و مؤثر بصری برای کاربران است.

پس در گام اول، طراحان UI سعی دارند تا انتظارات کاربران را پیش‌ بینی کنند. برای تحقق این موضوع، باید تحقیقات لازم در خصوص ترجیحات کاربران سایت و انتظاران آن‌ ها انجام شود. چون طراحان رابط کاربری بر اساس همین تحقیقات است که زبان بصری مناسب را برای سایت انتخاب می‌ کنند. مثلاً شاید بر اساس تحقیقات مشخص شود که کاربران یک سایت خاص، ترجیح می‌ دهند که از اشکال جسورانه به جای نماد‌های مشخص استفاده کنند.

انواع طراحی UI

در این بخش، انواع طراحی رابط کاربری را به شما معرفی می‌کنیم که شامل موارد زیر است:

رابط کاربری لمسی:

این نوع رابط کاربری مخصوص استفاده از دستگاه‌ های لمسی مانند تبلت و گوشی‌ های موبایل است. کاربران چنین دستگاه‌ هایی می‌ توانند از طریق لمس، با دستگاه تعامل داشته باشند.

رابط کاربری صوتی (VUI):

این نوع از رابط کاربری، امکان تعامل با دستگاه از طریق فرمان صوتی و تشخیص گفتار را فراهم می‌کند.

رابط کاربری مبتنی بر منو:

کاربر برای تعامل با دستگاه، باید یک سری صفحات و فهرست‌ ها را پیمایش کند.

رابط کاربری مبتنی بر فرم:

چنین واسط‌ هایی، از لیستی از سؤالات و یا گزینه‌ها برای تعامل با کاربر استفاده می‌کنند؛ چیزی شبیه به فرم‌ های کاغذی در روش سنتی.

رابط کاربری خط فرمان (CLI):

نوعی رابط کاربری مبتنی بر متن است که برای مشاهده و مدیریت پرونده‌ها در کامپیوتر استفاده می‌شود.

رابط کاربری زبان طبیعی (LUI یا NLUI):

نوعی رابط کاربری که به کاربران کمک می‌کند تا به جای زبان رایانه‌ ای، بتوانند با دستگاه ارتباط برقرار کنند.

رابط کاربری گرافیکی (GUI):

در این نوع از رابط کاربری، از آیکون‌ های گرافیکی برای تعامل با دستگاه الکترونیکی استفاده می‌شود.

منظور از GUI چیست؟

طراحان رابط کاربری را می‌توان همان طراحان گرافیکی دانست که در خصوص ظاهر و احساس یک رابط و زیبایی‌ شناسی‌ های کلی آن‌ها تصمیم‌گیری می‌کنند. آن‌ها برای تکمیل جنبه‌های ظاهری طراحی، از انتخاب‌های به ظاهر کوچک مانند شکل دکمه، عرض خط، فونت مورد استفاده در متن، طرح‌های رنگی و غیره استفاده می‌کنند.

منظور از عبارت GUI، همان طراحان رابط کاربری هستند که متناسب بودن طرح‌های جذاب و تحریک‌کننده بصری سایت را با اهداف برنامه چک می‌کنند. چون این افراد باید مطمئن شوند که عناصر و المان‌های طراحی شده از لحاظ احساس، ظاهر و هدف، منسجم هستند.

طراحی رابط کاربری همان رابط‌ های گرافیکی کاربر (GUI) هستند. اما تعداد واسطه زیاد است و با پیشرفت تکنولوژی، باید منتظر پیدایش UI‌ های جدید باشیم. انتخاب هر یک از این واسطه‌ های کاربری، بر اساس تحلیل و شناسایی نیاز کاربران انجام می‌گیرد. مثلاً برای تلفن‌ های همراه یا تبلت، به یک UI با رابط‌ های تعاملی کارآمد و ساده نیاز داریم تا تمام سنین بتوانند از آن استفاده کنند.

آموزش طراحی رابط کاربری

یک طراح UI بیش از هر چیزی باید با سلیقه روز مردم مطلع باشد و بتواند این سلیقه عمومی را به نوعی در طراحی های خود به کار گیرد. هرچه طراحی رابط کاربری با نیاز مخاطب همسو باشد، طراحی موفق تر است. اما به طور کلی وقتی صحبت آموزش تجربه کاربری در میان باشد، می توان به یک سری نکات و استانداردها یا اصول طراحی UI اشاره کرد. در زیر برخی از این موارد را آورده ایم.

۱- رعایت ساختار در طراحی UI

اگر قدم در راه آموزش طراحی رابط کاربری گذاشته اید، بهتر است چند اصل مهم را به یاد داشته باشید. اولین نکته، رعایت ساختار است. طراحی رابط کاربری یک وب سایت یا اپلیکیشن باید از یک ساختار کلی تبعیت کرده و در راه رسیدن به یک هدف خاص باشد. اگر رابط کاربری بدون ساختار و بی معنا باشد، کاربران نمی توانند با آن ارتباط برقرار کنند و عملا پروژه از پیش شکست خورده است.

۲- سادگی طراحی

به یاد داشته باشید که سادگی در کنار زیبایی خیلی موثر تر است. از به کار گیری طرح های پیچیده و غیرقابل فهم خودداری کنید. در طراحی سایت، هرچه به سادگی طرح پایبندتر باشید، موفق ترید. طراحی UI باید به نحوی باشد که کاربر در نگاه اول بتواند معنا و مفهوم آن را دریابد.

۴- قابل دید بودن

یکی دیگر از مهمترین اصول UI قابل دید بودن است. باید اطلاعات مهم و اساسی در جایی درست در معرض دید کاربران قرار داشته باشد. کاربر باید چیزی را ببیند که به آن نیاز دارد. بنابراین باید از نیاز کاربران مطلع باشید تا با توجه به هدف جستجو کاربر مرتبط ترین موارد را در معرض دید وی قرار دهید. این که چه اطلاعاتی را در معرض دید کاربر قرار می‌دهید، اهمیت بسیاری دارد.

سخن آخر

در این مطلب دانستیم که منظور از رابط کاربری چیست؟ و در ادامه با برخی از مهمترین اصول طراحی رابط کاربری یا UI آشنا شدیم. اگر قصد راه اندازی یک وب سایت دارید و یا می خواهید تا وب سایت خود را توسعه داده و خدمات بهتری به مخاطبان خود ارائه دهید، باید به اصول طراحی رابط کاربری و تجربه کاربری توجه ویژه ای داشته باشید.

مطلب مرتبط:

نکات مهم طراحی سایت