هاست مثل آپارتمانی است که چند نفر به‌طور مشترک از امکانات آن استفاده می‌کنند، اما سرور مجازی مانند داشتن یک واحد مستقل در همان ساختمان با منابع و آزادی بیشتر است. مهمترین تفاوت هاست و VPS یا همان سرور مجازی در میزان کنترل و اختصاص منابع است. 

در این بلاگ ضمن تعریف کامل هاست و سرور مجازی و معرفی کاربردهایشان، فرق این دو را از جهات مختلف بررسی می‌کنیم. همچنین به شما می‌گوییم که هر کدام در چه شرایطی برای شما مناسب است. اگر به‌دنبال مقایسه هاست و VPS برای انتخاب یکی از این دو هستید، در ادامه مطلب همراه این بلاگ از مجله پارس هاست باشید.

ابتدا تفاوت هاست و VPS را به‌طور خلاصه مرور می‌کنیم:

پیش از بررسی تفاوت هاست با VPS، بهتر است بدانیم که تعریف هر یک از این دو دقیقا چیست.

هاست چیست؟

هاست یا میزبانی وب، فضایی است که تمام فایل‌ها، تصاویر، کدها و داده‌های یک وب‌سایت در آن ذخیره می‌شوند تا از طریق اینترنت قابل دسترسی باشند. این فضا روی سرورهای قدرتمندی قرار دارد که به‌صورت شبانه‌روزی به اینترنت پرسرعت متصل‌اند و همیشه فعال‌اند. شرکت‌های ارائه‌دهنده هاست مسئولیت نگهداری از سرورها و تضمین دسترسی دائمی به آن‌ها را برعهده دارند. 

رایج‌ترین و اقتصادی‌ترین نوع میزبانی وب، هاست اشتراکی است. در این مدل، منابع یک سرور فیزیکی مانند پردازنده، حافظه رم، فضای دیسک و پهنای باند بین چندین وب‌سایت یا کاربر تقسیم می‌شود و همگی به‌طورمشترک از این منابع استفاده می‌کنند.

نکته: زمانی که صحبت از «تفاوت هاست با سرور مجازی (VPS)» می‌شود، در واقع منظور مقایسه هاست اشتراکی با سرور مجازی است، زیرا واژه «هاست» در کاربرد عمومی و در مقایسه با سرور مجازی، اغلب به همین نوع میزبانی (اشتراکی) اشاره دارد که ابتدایی‌ترین و پرکاربردترین شکل میزبانی وب محسوب می‌شود.

سرور مجازی (VPS) چیست؟

سرور مجازی (Virtual Private Server) بخشی از یک سرور فیزیکی قدرتمند است که با استفاده از فناوری مجازی‌سازی به چندین قسمت مستقل تقسیم می‌شود. هر یک از این قسمت‌ها مانند یک سرور مجزا عمل می‌کنند و دارای سیستم عامل و منابع سخت‌افزاری اختصاصی خود شامل پردازنده، حافظه رم، فضای دیسک و پهنای باند است. به این ترتیب، عملکرد وب‌سایت یا اپلیکیشن شما مستقل از فعالیت سایر کاربران روی همان سرور فیزیکی خواهد بود و تداخلی در کارکرد آن‌ها ایجاد نمی‌شود.

کاربران سرور مجازی، دسترسی کامل به محیط خود دارند؛ امری که امکان نصب سیستم عامل دلخواه، نرم‌افزارهای خاص، و انجام تنظیمات پیشرفته را مهیا می‌کند. این سرویس انعطاف‌پذیری و مقیاس‌پذیری بالایی دارد، به‌طوری که با افزایش نیاز وب‌سایت می‌توانیم منابع آن را به‌راحتی ارتقا دهیم.

تفاوت هاست و VPS چیست؟

هنگام انتخاب سرویس میزبانی برای وب‌سایت یا کسب‌وکار آنلاین، با دو گزینه اصلی هاست اشتراکی و سرور مجازی (VPS) روبرو می‌شویم. این دو سرویس، با وجود شباهت در هدف نهایی که فراهم کردن فضای آنلاین برای وب‌سایت است، تفاوت‌های اساسی در نحوه عملکرد، تخصیص منابع، سطح کنترل و هزینه‌ها دارند که شناخت آن‌ها برای انتخاب آگاهانه ضروری است. 

در ادامه به مهمترین این تفاوت‌ها اشاره می‌کنیم:

۱. تخصیص منابع

در هاست اشتراکی، منابع یک سرور فیزیکی قدرتمند مانند پردازنده، حافظه رم، فضای دیسک و پهنای باند بین چندین وب‌سایت یا کاربر به‌صورت مشترک تقسیم می‌شود؛ به این معنی که همه وب‌سایت‌ها به‌طور همزمان از یک مجموعه منابع استفاده می‌کنند. اگر یکی از وب‌سایت‌ها ترافیک بالایی داشته باشد یا منابع زیادی مصرف کند، ممکن است عملکرد سایر سایت‌ها تحت تاثیر قرار گیرد. 

اما در سرور مجازی، به‌لطف بهره‌گیری از فناوری مجازی‌سازی، هر سرور مجازی یک بخش جداگانه و مستقل از سرور فیزیکی است و منابع سخت‌افزاری مشخصی به‌صورت اختصاصی به آن تخصیص داده می‌شود. این جداسازی باعث می‌شود عملکرد وب‌سایت شما مستقل باشد و تحت تاثیر فعالیت سایر سرورهای مجازی روی همان سرور فیزیکی قرار نگیرد.

۲. هزینه 

یکی از بارزترین تفاوت‌ها میان هاست اشتراکی و VPS، هزینه آن‌هاست. هاست اشتراکی به‌دلیل تقسیم منابع و در نتیجه آن تقسیم هزینه‌های نگهداری سرور بین تعداد زیادی کاربر، بسیار مقرون‌به‌صرفه‌تر است. به‌همین دلیل، برای افرادی که بودجه محدودی دارند یا در مراحل اولیه راه‌اندازی وب‌سایت قرار دارند، خرید هاست پرسرعت، انتخابی اقتصادی محسوب می‌شود. در مقابل، سرور مجازی به‌دلیل ارائه منابع اختصاصی و سطح کنترل بالاتر، در قیاس با هاست اشتراکی هزینه بیشتری دارد. این هزینه بالاتر در واقع سرمایه‌گذاری برای عملکرد پایدارتر، امنیت بیشتر و انعطاف‌پذیری بیشتر است و برای کسب‌وکارهایی که به‌دنبال توسعه‌اند، منطقی به‌نظر می‌رسد.

۳. سطح کنترل و دسترسی 

در هاست اشتراکی، کاربران دسترسی محدودی به تنظیمات سرور دارند و بیشتر مدیریت فنی و پیکربندی سرور برعهده شرکت ارائه‌دهنده میزبانی وب است. کاربران اغلب از طریق کنترل پنل‌های کاربرپسند مانند cPanel یا DirectAdmin وب‌سایت خود را مدیریت می‌کنند و امکان نصب نرم‌افزارهای خاص یا تغییرات عمیق در سیستم عامل وجود ندارد. اما در سرور مجازی، کاربران دسترسی کامل (Root Access) یا ادمین به محیط خود دارند. 

شما با استفاده از این ویژگی‌ها می‌توانید سیستم عامل دلخواه خود را نصب کنید، نرم‌افزارهای سفارشی را اجرا کنید، تنظیمات پیشرفته شبکه را تغییر دهید و محیط سرور را به‌طور کامل شخصی‌سازی کنید. این سطح از کنترل برای توسعه‌دهندگان و متخصصان فنی که نیاز به انعطاف‌پذیری بالا دارند، کاملا ضروری است.

پایداری عملکرد وب‌سایت در هاست اشتراکی می‌تواند متغیر باشد. از آنجا که منابع به‌اشتراک گذاشته شده‌اند، اگر یکی از وب‌سایت‌های همسایه ناگهان با ترافیک بالا یا مصرف زیاد منابع مواجه شود، ممکن است سرعت وب‌سایت شما کاهش یابد یا حتی برای مدتی از دسترس خارج شود. این وضعیت به «اثر همسایه پر سر و صدا» معروف است. 

اما در سرور مجازی، به‌خاطر استفاده از منابع اختصاصی، عملکرد وب‌سایت شما پایدارتر و قابل پیش‌بینی‌تر است؛ حتی در زمان اوج مصرف هم تاثیر چندانی روی عملکرد سرورهای مجازی دیگر ندارد و وب‌سایت‌تان می‌تواند با سرعت و کیفیت بالا فعالیت کند. این موضوع برای وب‌سایت‌های پربازدید یا اپلیکیشن‌های حساس به سرعت ضروری است. البته خرید هاست پربازدید هم راهکاری مناسب محسوب می‌شود که در مقایسه با سرور مجازی هزینه کمتری دارد.

۴. امنیت 

هاست اشتراکی به‌علت ماهیت مشترک بودن محیط، دارای ریسک‌های امنیتی بالاتری است. اگر یکی از وب‌سایت‌های موجود روی سرور دچار مشکل امنیتی یا حمله سایبری شود، احتمال آسیب رسیدن به سایر سایت‌های روی همان سرور نیز وجود دارد. اگرچه ارائه‌دهندگان میزبانی وب تلاش زیادی برای تأمین امنیت می‌کنند، اما جداسازی کامل امکان‌پذیر نیست. 

در مقابل، VPS به‌دلیل ایزولاسیون هر محیط مجازی از دیگری، امنیت بسیار بالاتری را فراهم می‌کند. مشکلات امنیتی در یک سرور مجازی به ندرت روی سایر سرورهای مجازی تأثیر می‌گذارد و کاربر می‌تواند با دسترسی کامل به سیستم‌عامل، فایروال‌های اختصاصی و تنظیمات امنیتی پیشرفته را پیاده‌سازی کند. 

سرور مجازی به‌دلیل ارائه منابع اختصاصی و سطح کنترل بالاتر، در قیاس با هاست اشتراکی هزینه بیشتری دارد.

۵. مقیاس‌پذیری

مقیاس‌پذیری در هاست اشتراکی، محدود است. کاربران به‌طور معمول فقط تا سقف مشخصی می‌توانند منابع خود را ارتقا دهند و پس از رسیدن به این محدودیت، باید وب‌سایت خود را به سرویس میزبانی پیشرفته‌تر مانند سرور مجازی یا حتی یک هاست اشتراکی با پلن بالاتر منتقل کنند. این فرایند می‌تواند پیچیده و زمان‌بر باشد. 

از سوی دیگر، سرور مجازی از انعطاف‌پذیری بسیار بالایی در مقیاس‌پذیری برخوردار است. شما با خرید سرور مجازی، در صورت افزایش نیاز وب‌سایت‌تان می‌توانید منابع سخت‌افزاری مانند پردازنده، رم و فضای ذخیره‌سازی را به‌آسانی و اغلب بدون نیاز به انتقال داده و با چند کلیک ارتقا دهید. این ویژگی برای کسب‌وکارهایی که رشد سریعی دارند یا نوسانات ترافیکی قابل توجهی را تجربه می‌کنند، بسیار کاربردی است.

۶. نیاز به دانش فنی 

مدیریت هاست اشتراکی نیاز به دانش فنی زیادی ندارد. این سرویس برای کاربران مبتدی و کسانی که آشنایی کمی با مفاهیم فنی سرور دارند، مناسب است. در مقابل، سرور مجازی نیازمند دانش فنی بیشتری در زمینه‌هایی مانند مدیریت سیستم عامل، تنظیمات شبکه، امنیت سرور و بهینه‌سازی منابع است. کاربری که VPS تهیه کرده‌است، باید بتواند به‌روزرسانی‌ها، نصب وصله‌های امنیتی و حل مشکلات فنی را برعهده بگیرد. البته برخی شرکت‌ها سرور یا حتی هاست مدیریت شده را ارائه می‌دهند که در آن عمده این وظایف را تیم پشتیبانی انجام می‌دهد.

۷. کاربرد 

میزبانی وب اشتراکی برای وب‌سایت‌های شخصی، وبلاگ‌ها، استارت‌آپ‌های کوچ و کسب‌وکارهای با ترافیک پایین و متوسط که نیاز به منابع زیادی ندارند، مناسب است. این سرویس برای کسانی که به‌دنبال هزینه کمتر و مدیریت آسان‌ترند، نقطه شروع خوبی برای حضور آنلاین است. 

در مقابل، سرور مجازی برای کسب‌وکارهای در حال رشد، فروشگاه‌های آنلاین، وب‌سایت‌های پرترافیک، اپلیکیشن‌های وب پیچیده، سرورهای بازی و همچنین هر پروژه‌ای که نیاز به منابع اختصاصی، امنیت بالاتر، کنترل کامل و انعطاف‌پذیری در مقیاس‌پذیری دارد، انتخابی مناسب محسوب می‌شود. به‌طور کلی، هر چه وب‌سایت شما بزرگتر و نیازهای آن خاص‌تر شود، سرور مجازی گزینه بهتری خواهد بود.

وضعیت بازار هاستینگ؛ سلطه هاست اشتراکی و جهش VPS تا ۲۰۲۶

بر اساس گزارش منابع مختلف از جمله وب‌سایت hostingadvice.com بازار میزبانی وب همچنان در حال رشد است؛ هاست اشتراکی پرطرفدارترین گزینه به‌شمار می‌رود و در سال ۲۰۲۵ بیش از ۳۷.۶۴٪ از کل سهم بازار را در اختیار دارد. دلیل اصلی این محبوبیت، هزینه پایین و کاربرپسند بودن آن است. به‌علاوه، پیش‌بینی می‌شود بازار هاست اشتراکی تا سال ۲۰۲۶ به حدود ۷۲.۲ میلیارد دلار برسد.

از سوی دیگر، سرور مجازی با سرعت زیادی در حال رشد است و در سال ۲۰۲۵ حدود ۲۵.۳۸٪ از سهم بازار میزبانی وب را به‌خود اختصاص داده‌است. ارزش بازار VPS نیز روند صعودی دارد و انتظار می‌رود تا سال ۲۰۲۶ با نرخ رشد سالانه حدودا ۱۱.۹٪ به ۶.۴ میلیارد دلار برسد،.

هاست اشتراکی یا سرور مجازی؛ کدام یک را انتخاب کنیم؟

در انتخاب بین هاست اشتراکی و سرور مجازی (VPS)، نیازها و شرایط وب‌سایت شما نقش تعیین‌کننده‌ای دارد. در ادامه، مواردی که هر یک از این سرویس‌ها برای آن‌ها مناسب‌ترند، آورده شده‌است:

هاست اشتراکی زمانی مناسب است که:

• وب‌سایت شما تازه راه‌اندازی شده است: برای شروع با هزینه کم و بدون پیچیدگی‌های فنی.
• ترافیک وب‌سایت شما کم یا متوسط است: برای سایت‌های شخصی، وبلاگ‌ها و استارت‌آپ‌های کوچک.
• بودجه محدودی دارید: هاست اشتراکی اقتصادی‌ترین گزینه است.
• نیاز به مدیریت ساده دارید: با پنل‌های کاربرپسند مانند cPanel و پشتیبانی فنی ارائه‌دهنده.
• دانش فنی کمی دارید: نیاز به تخصص در مدیریت سرور ندارید.

سرور مجازی (VPS) زمانی مناسب است که:

• ترافیک وب‌سایت شما زیاد است: برای سایت‌های فروشگاهی، پورتال‌های خبری و اپلیکیشن‌های پیچیده.
• نیاز به منابع اختصاصی دارید: پردازنده، رم و فضای ذخیره‌سازی اختصاصی.
• به امنیت بالاتری نیاز دارید: با امکان پیکربندی فایروال و تنظیمات امنیتی پیشرفته.
• نیاز به کنترل کامل روی سرور دارید: دسترسی روت برای نصب نرم‌افزارهای خاص و تنظیمات سفارشی.
• دانش فنی بالاتری دارید: توانایی مدیریت سیستم عامل و تنظیمات سرور.

شما می‌توانید با ارزیابی دقیق این عوامل، بهترین سرویس میزبانی را برای موفقیت و درخشش خود در فضای آنلاین انتخاب کنید. 

هاست یا VPS؟ پارس هاست آماده میزبانی وب شما

انتخاب بین هاست اشتراکی و سرور مجازی به‌طور مستقیم به نیازهای فعلی و آتی وب‌سایت شما، بودجه و همین‌طور میزان دانش فنی شما بستگی دارد: اگر وب‌سایت‌تان تازه‌تاسیس است و ترافیک کمی دارد، هاست اشتراکی سرویسی مقرون‌به‌صرفه و مناسب برای شماست. برای سایت‌های پربازدید، فروشگاه‌های آنلاین یا اپلیکیشن‌های پیچیده نیز VPS با منابع اختصاصی، امنیت بالاتر و کنترل کامل روی سرور، انتخاب مطلوبی است.

نکته: البته اگر وب‌سایت یا اپلیکیشن شما ترافیک بسیار بالا دارد، نیازمند منابع سخت‌افزاری قدرتمند و اختصاصی هستید یا قصد اجرای نرم‌افزارهای خاص و سنگین دارید، بهتر است سرور اختصاصی تهیه کنید.

پارس هاست خدمات هاست و سرور را با کیفیتی عالی ارائه می‌دهد و با پشتیبانی ۲۴/۷ آماده است تا به شما کمک کند وب‌سایت‌تان را بدون دغدغه و با عملکرد پایدار مدیریت کنید. حالا وقتش است که سرویس مناسب خود را از پارس هاست انتخاب کنید و تجربه‌ای امن، سریع و کاملا حرفه‌ای از میزبانی وب داشته باشید.

سوالات متداول

۱. تفاوت هاست و سرور مجازی (VPS) چیست؟
در هاست اشتراکی منابع سرور میان چند وب‌سایت تقسیم می‌شود و سطح کنترل محدودی در اختیار کاربر قرار دارد، اما VPS منابع اختصاصی، کنترل کامل، امنیت بیشتر و عملکردی پایدارتر ارائه می‌دهد.

۲. هاست اشتراکی برای من مناسب است یا VPS؟
اگر وب‌سایت‌تان ترافیک کمی دارد و می‌خواهید هزینه کمتری پرداخت کنید، هاست اشتراکی مناسب شماست. برای سایت‌های پربازدید و کسب‌وکار در حال رشد، VPS انتخاب بهتری است.

۳. آیا منابع هاست اشتراکی ثابت‌ هستند؟
خیر، منابع بین چند وب‌سایت مشترک است و ممکن است با افزایش ترافیک سایت‌های دیگر، عملکرد من کاهش یابد.

۴. آیا با استفاده از VPS می‌توانم نرم‌افزارهای دلخواه خود را نصب کنم؟
بله، شما دسترسی کامل به سرور دارید و می‌توانید سیستم عامل و نرم‌افزارهای سفارشی را نصب و تنظیم کنید.

۵. امنیت هاست بالاتر است یا سرور مجازی؟
سرور مجازی به‌خاطر ایزوله بودن محیط و امکان تنظیمات امنیتی پیشرفته، امنیت بالاتری نسبت به هاست اشتراکی دارد.

۶. اگر بخواهم منابع سایت را ارتقا دهم، کدام سرویس راحت‌تر است؟
ارتقای منابع در VPS بسیار ساده و سریع است و به‌طور معمول نیاز به انتقال داده ندارد، اما در هاست اشتراکی محدودیت‌هایی وجود دارد و ممکن است به پلن بالاتر یا VPS نیاز پیدا کنید.