یکی از جدیدترین ابزار‌های فضای مجازی، امکان برگزاری وبینار و جلسات آنلاین است. با استفاده از پلتفرم‌های معتبر در این زمینه، می‌توان بعد مسافت را برای همیشه حذف کرده و سمینار‌هایی را در بستر اینترنت و به صورت مجازی برگزار کرد. با پیدایش ویروس کرونا و تعطیلی مراکز آموزشی، این نیاز بیشتر به چشم آمد و امروزه شاهد برگزاری وبینار های مختلف در سراسر جهان هستیم. اما برگزاری یک وبینار حرفه ای، به ابزار‌ها و شرایطی خاص نیاز دارد. پس در این مطلب، به صفر تا صد برگزاری وبینار و پلتفرم های مورد نیاز برای آن می‌پردازیم.
وبینار چیست؟
وبینار از به هم پیوستن دو واژه «وب» و «سمینار» از عبارت Web-based seminar گرفته شده است. به وجود آمده است و به معنای سمینار و جلسه‌ای است که در بستر وب برگزار می‌شود. این ساده‌ترین تعریفی است که می‌توان برای سمینار آنلاین بیان کرد. تاریخچه پیدایش این اصطلاح به سال ۱۹۹۸ میلادی برمی گردد و اکثر کاربران آن، وبینار را یک سیستم ارتباطی صوتی و تصویری با امکانات پیشرفته در بستر وب می‌دانند.
این همایش زمان شروع و پایان مشخصی دارد و به صورت زنده برگزار می‌شود. البته بعضی از پلتفرم‌های وبینار هستند که با استفاده از آن‌ها می‌توان این جلسات آنلاین را ضبط و بعداً استفاده کرد.
لزوم برگزاری سمینار آنلاین
۱ – امکان مشارکت در وبینار
قبل از پیدایش وبینار، کاربران اینترنتی از فایل‌های ویدیویی برای آموزش استفاده می‌کردند. اما این شیوه از آموزش یک مشکل اساسی داشت که آن هم، انتقال یکطرفه اطلاعات بود. چون مخاطب نمی‌توانست همزمان با فراگیری یک موضوع، نظر یا سوال خود را با آموزش دهنده به اشتراک بگذارد.
اما با استفاده از وبینار این مشکل حل شده و همزمان با برگزاری آن، مخاطبان می‌توانند از طریق چت، فایل صوتی و یا حتی به صورت تصویری نظرات و سوالات خود را مطرح کنند. حتی افرادی که به هر دلیلی در جلسه آنلاین وبینار حضور نداشتند، می‌توانند فایل ویدیویی آن را دانلود کرده و از محتوای ارائه شده در این جلسه استفاده کنند.
۲- حذف شدن بعد مسافت
یکی از مشکلاتی که با پیدایش سمینار آنلاین حل شد، بعد مسافت بود. قبلاً شرکت در سمینارهای معتبر جهانی و داخلی، مستلزم حضور فیزیکی افراد بود. مثلاً اگر یکی از ساکنین استان‌های جنوبی کشور قصد شرکت در یک کنفرانس معتبر در تهران را داشت، باید از چند روز قبل برای آن برنامه‌ریزی می‌کرد و به پایتخت می‌رفت.
چنین فردی برای حضور در این کنفرانس، باید مشکلات مربوط به تهیه بلیط، خستگی ناشی از طولانی بودن مسیر و محلی برای اسکان را به جان می‌خرید. اما با پیدایش سمینار آنلاین، تمامی این مشکلات حذف شده و فرد می‌تواند در منزل شخصی خود و با استفاده از موبایل یا لب تاب، در این کنفرانس آنلاین شرکت کند. از طرفی دیگر، این قابلیت باعث کاهش هزینه های شرکت در چنین کنفرانسی می‌شود.
چون تمامی هزینه های رفت و آمد و اسکان حذف شده و صرفاً یک هزینه شرکت در وبینار باید پرداخت؛ که البته بعضی از سمینارهای آنلاین رایگان بوده و نیاز به پرداخت هیچ مبلغی نیست. به همین دلیل افراد از سراسر جهان می‌توانند در چنین جلسه آنلاینی شرکت کنند.
۳- برگزاری جلسات آموزشی با ظرفیت نامحدود
یکی از دغدغه های اصلی برگزارکنندگان همایش و کنفرانس حضوری، ظرفیت فضای سالن یا کلاس بود. چون باید فضای فیزیکی برگزاری جلسات را، متناسب با تعداد شرکت‌کنندگان انتخاب می‌کردند. از طرفی دیگر معلوم نبود که چه تعداد از افراد در این جلسات حضور خواهند داشت.
اما در برگزاری سمینار آنلاین، چنین مشکلی نداریم و این جلسات می‌توانند با ظرفیت نامحدود برگزار شوند. حتی در صورت لزوم می‌توان قبل از برگزاری وبینار، افراد متقاضی را ثبت نام کرده و متناسب با تعداد آن‌ها، پلتفرم وبینار خود را انتخاب کنیم.
شرایط و ملزومات برگزاری وبینار
۱- انتخاب یک موضوع مشخص
یکی از اولین کار‌هایی که باید برای برگزاری وبینار انجام داد، انتخاب موضوع است. هیچ محدودیتی در انتخاب موضوع یک وبینار وجود ندارد و بر حسب سلیقه می‌توان در سمینار آنلاین خود، به موضوعاتی خاص پرداخت. اما انتخاب یک موضوع شاخص و به روز، می‌تواند نقش مستقیمی در افزایش مخاطبان شما داشته باشد.
پس به جای توضیح درباره چند موضوع متفاوت، بهتر است که بر روی یک موضوع مشخص تمرکز کنید. چند فاکتور مهم در این زمینه وجود دارد که به شما در انتخاب موضوع سمینار آنلاین کمک می‌کند.
الف) موضوع سمینار آنلاین باید متناسب با تخصص شما باشد
تسلط بر موضوع وبینار، می‌تواند به عاملی برای موفقیت شما تبدیل شود. یعنی بسیار مهم است که موضوع انتخابی وبینار، متناسب با تخصص شما باشد. این باعث می‌شود که در طول مدت زمان وبینار، اعتماد به نفس خود را حفظ کرده و مطلب را به خوبی به مخاطب انتقال دهید. پس حتماً موضوعی را برای وبینار انتخاب کنید که مرتبط با توانایی و مهارت شما باشد.
ب) بررسی کامنت کاربران در سایت‌ها
فضای اینترنت بسیار گسترده است و می‌توان سایت‌های زیادی را پیدا کرد که درباره موضوع انتخابی شما مطالبی دارند. با مطالعه این مطالب و بررسی کامنت کاربران، می‌توان تشخیص داد که مردم بیشتر به دنبال چه چیزی هستند و در گوگل چه موضوعی را بیشتر سرچ می‌کنند. توجه کنید که کامنت ها همیشه فرصتی برای پیشرفت هستند.
از این بانک اطلاعاتی می‌توان برای انتخاب موضوع خود استفاده کرد. چون هر چقدر که موضوع وبینار شما به سوالات مردم نزدیک تر باشد، جامعه مخاطبان شما بزرگتر خواهد شد. حتی امکانات سمینار آنلاین به شما این اجازه را می‌دهد تا در طول برگزاری جلسه آنلاین، به بخشی از این سوالات پاسخ دهید.
ج) شناسایی موضوعات پربازدید در شبکه‌های اجتماعی
امروزه بحث تولید محتوا بسیار داغ است و سایت‌های مختلف سعی دارند تا با نگارش مطالبی به روز، مخاطبان بیشتری را به خود جذب کنند. بنابراین یک ایده برای تعیین موضوع سمینار آنلاین، می‌تواند بررسی هشتگ های پرطرفدار مرتبط با تخصص شما، در شبکه‌های اجتماعی باشد. پس با کمی وبگردی در این سایت‌ها، می‌توان تشخیص داد که مردم بیشتر به دنبال چه موضوعاتی هستند.
د) مراجعه به بخش سوالات پرتکرار
سمینار آنلاین شما زمانی موفقیت آمیز خواهد بود که، بتواند به بخش بزرگی از سؤالات مردم جواب دهد. بنابراین می‌توان با بررسی بخش پرسش های متداول در سایت‌های مرتبط با تخصص خود، با دغدغه اصلی کاربران آشنا شد. چون کسی که برای مطرح کردن سوال خود وقت می‌گذارد، یعنی پیدا کردن پاسخ آن نیز برایش بسیار مهم است. این مورد هم می‌تواند به تکمیل بانک اطلاعاتی شما برای تعیین موضوع وبینار، کمک کند.
۲- انتخاب قالب یا فرمت وبینار
شیوه ارائه و برگزاری سمینار آنلاین بستگی به موضوع شما دارد. چون نحوه بیان و ادای مطلب باید متناسب با موضوع باشد تا مخاطب به خوبی مفهوم را درک کرده و وبیناری کارآمد داشته باشید. چند قالب رایج در این زمینه وجود دارد که به توضیحی مختصر از آن‌ها بسنده می‌کنیم.
مصاحبه (Interview)
شاید هدف از برگزاری یک وبینار، دعوت از یک فرد متخصص در یک حوزه کاری و مصاحبه با او باشد. معمولاً چنین فردی، جزو طلایه داران حوزه مرتبط با موضوع سمینار آنلاین شما است. کسی که طرفداران بسیاری دارد و افرادی زیادی به دنبال استفاده از تجربیات او هستند.
به همین خاطر، برگزاری یک وبینار با هدف مصاحبه با چنین شخصیتی، می‌تواند با استقبال خوب مردم مواجه شود. در طول زمان وبینار باید سؤالات از قبل آماده شده مخاطبان را از او پرسیده، و یا اجازه دهید شرکت‌کنندگان در وبینار با او هم کلام شوند.
ارائه (presentation)
این فرمت از وبینار، جزو نمونه های پرکاربرد آن است و اکثر اساتید دانشگاهی و مدرسان از این شیوه برای آموزش استفاده می‌کنند. در این فرمت از سمینار آنلاین، یک یا چند نفر متخصص در خصوص اسلاید‌های نمایش داده شده به مخاطبان توضیح می‌دهند.
این سبک از برگزاری وبینار، برای جامعه مخاطبانی با تعداد کم مناسب است. در فرمت ارائه، ارائه دهنده باید قدرت کلامی و بصری لازم را داشته و مخاطب را تا انتهای وبینار با خود همراه سازد.
تولید یا معرفی محصول (Product)
گاهی اوقات برای معرفی یک محصول جدید و آموزش نحوه استفاده از آن، وبینار برگزار می‌کنند. مثلاً یک شرکت سازنده موبایل، قصد دارد تا طی یک سمینار آنلاین رسمی در جهان، از نسل جدید گوشی های تلفن همراه خود رونمایی کرده و در خصوص ویژگی‌های آن توضیح دهد.
پس در این حالت، هدف اصلی برگزاری وبینار مصاحبه با یک شخص خاص و یا ارائه مطالب نیست و باید یک محصول را به مخاطب معرفی کنیم. پس به شناخت کافی از این محصول و قابلیت‌های آن نیاز داریم.
۳- انتخاب ابزار لازم برای برگزاری سمینار آنلاین
وبینار را می‌توان در بستر پلتفرم های مختلف ایرانی و خارجی که در این زمینه وجود دارند، برگزار کرد. بعضی از این پلتفرم ها رایگان بوده و تعدادی نیز پولی هستند. وظیفه شما به عنوان برگزار‌کننده اصلی یک وبینار این است که، متناسب با موضوع و جامعه مخاطبانی که در نظر دارید، یکی از این بستر‌ها را انتخاب کنید.
مثلاً شاید فردی متکلم وحده سمینار آنلاین خود بوده و لزومی به مشارکت تصویری مخاطبان نباشد. اما شخصی دیگر قصد برگزاری یک وبینار مصاحبه‌ای را داشته و ترجیح می‌دهد تا مخاطبان با مهمان اصلی وبینار هم کلام شوند. پس در حالت کلی، انتخاب یک پلتفرم بستگی به نیاز و سطح توقع شما از وبینار دارد.
برای رسیدن به یک انتخاب دقیق، بهتر است که چند موضوع مهم را قبل از برگزاری وبینار تعیین کنید. اول از همه، یک معیار حداکثری برای تعداد شرکت‌کنندگان سمینار آنلاین تعیین کنید. در گام بعدی یک بودجه معینی را برای این کار تعیین کرده و بررسی کنید که آیا لزومی برای ایجاد یک فایل ویدیویی از وبینار هست یا نه؟
و در نهایت مشخص کنید که چقدر این وبینار برای شما اهمیت دارد و آیا لازم است که برای برگزاری آن پولی بپردازید؟ یا امکانات موجود در اپلیکیشن‌های رایگان جوابگوی کار شما هستند.
تعیین دقیق این موضوعات می‌تواند به انتخاب دقیق شما برای پلتفرم وبینار منجر شود. اما هر انتخابی که انجام دادید، حتماً چند روز قبل از وبینار با آن کار کرده و با ابزار‌های آن آشنا شوید. چون اگر شناخت کافی از پلتفرم انتخابی خود نداشته باشید، در هنگام برگزاری وبینار با مشکل روبرو خواهید شد.
۴- ایجاد صفحه ثبت نام برای شرکت کنندگان در وبینار
پس از انتخاب پلتفرمی مناسب برای برگزاری وبینار خود، به صفحه‌ای برای ثبت نام شرکت‌کنندگان نیاز دارید. در واقع متقاضیانی که قصد شرکت در این وبینار را دارند، باید از طریق صفحه فرود و یا به اصطلاح لندینگ پیج، ثبت نام خود را انجام دهند. در ایجاد صفحه ثبت نام، باید کمی خلاقیت به خرج دهید. از طرفی دیگر اطلاعاتی را در خصوص موضوع سمینار آنلاین و دلیل شاخص بودن آن را، در این صفحه قرار دهید.
چنانچه قبلاً سابقه برگزاری یک سمینار آنلاین موفق را داشته‌اید، به آن اشاره کنید. این موضوعات می‌تواند نظر مخاطبین را به خود جلب کرده و باعث ثبت نام آن‌ها در سمینار آنلاین شما شود. شرکت‌کنندگان در وبینار باید اطلاعات مربوط به نام و نام خانوادگی، آدرس ایمیل و شماره تلفن خود را در فرم مخصوص ثبت نام وارد کنند. وبینار های پولی علاوه بر فرم ثبت نام، به یک درگاه پرداخت نیاز دارند تا هزینه شرکت در وبینار را پرداخت کنند.
۵- تبلیغ وبینار در شبکه های اجتماعی
وبینار شما زمانی ارزش پیدا می‌کند که افرادی زیادی در آن شرکت کنند. در واقع اعتبار یک وبینار، وابسته به تعداد شرکت‌کنندگان آن است. پس باید سمینار آنلاین خود را در شبکه‌های اجتماعی تبلیغ کرده و توضیحی مختصر درباره موضوع خود بدهید. این کار را می‌توان با طراحی یک بنر جذاب و پخش آن در شبکه های مجازی انجام داد.
البته چنین تبلیغاتی باید هدفمند باشد. یعنی کانال‌ها و سایت‌های معتبر و مرتبط با موضوع وبینار را شناسایی، و بنر تبلیغی وبینار خود را در آن‌ها قرار دهید. چون بهتر است کسانی در سمینار آنلاین شرکت کنند، که به موضوع مورد بحث شما علاقه دارند.
ترفند دیگری که می‌توان از آن استفاده کرد، ارسال ایمیل و پیامک است. مثلاً اگر وبینار شما درباره ارز‌های دیجیتال است، با مدیر یک سایت فعال در این زمینه صحبت کرده و از او بخواهید تا بنر سمینار آنلاین شما را برای مخاطبانش بفرستد. این روش شاید دردسر و هزینه زیادی داشته باشد؛ اما آمار شرکت‌کنندگان سمینار آنلاین شما را به طور چشمگیری افزایش می‌دهد.
معرفی چند پلتفرم برگزاری وبینار
پلتفرم های وبینار، در اصل سایت‌هایی هستند که امکانات و فضای مناسب برای برگزاری وبینار را فراهم می‌کنند. بعضی از این پلتفرم ها رایگان بوده و به پرداخت هزینه نیازی ندارد.
اما تعدادی دیگر هستند که در قبال امکانات بیشتری که در اختیار کاربران قرار می‌دهند، مبلغی را از آن‌ها دریافت می‌کنند. تعدادی از بهترین پلتفرم های برگزاری سمینار آنلاین ایرانی و خارجی را در ادامه آورده‌ایم.
بهترین پلتفرم‌های ایرانی
- ایلرنو
- اسکای روم
- وبینار
- ایسمینار
- وبرنو
- وبینار آنلاین
بهترین پلتفرم‌های خارجی
- WebinarJam
- Demio
- WebEx
- Zoom
- EverWebinar
- ADOBE CONNET
- WebinarNinja
- Livestorm
تجهیزات مورد نیاز برای برگزاری وبینار
برگزاری وبینار صرفاً قرار گرفتن در مقابل دوربین و توضیح یک موضوع خاص نیست. چون استفاده از تجهیزات پیشرفته و فضای مناسب، می‌تواند کیفیت سمینار آنلاین شما را افزایش دهد. پس لازم است که از یک دوربین و یا وب کم مناسب برای فیلمبرداری استفاده کنید.
فضای وبینار هم باید نور کافی و مناسبی داشته و پس زمینه آن یکدست باشد. هم چنین استفاده از اینترنت پر سرعت برای برگزاری وبینار، خیال شما را از بابت قطع و وصلی‌های حین سمینار آنلاین راحت خواهد کرد.
کلام آخر
آنچه در این مطلب به آن اشاره شد، موضوعاتی بودند که برای برگزاری یک سمینار آنلاین با کیفیت به آن‌ها نیاز داشتیم. در نظر گرفتن این موارد می‌تواند به دیده شدن شما و کیفیت وبینار کمک کند. البته بعضی موارد هستند که به شخصیت فرد ارائه دهنده و قدرت کلامی او بستگی دارد.
این موضوعات به رفتار افراد مربوط شده و جزو شرایط لازم برای سمینار آنلاین نیستند؛ اما در موفقیت کاری شما تاثیر دارند. در این مطلب از وبلاگ سرورپارس سعی کردیم تا در خصوص وبینار و نحوه برگزاری با آن و پلتفرم های مناسب برای برگزاری وبینار با شما صحبت کردیم. امیدواریم که این مطلب برای شما مفید بوده باشد.
مطالب مرتبط:
- کسب درآمد از ولاگری
- ورود به داشبورد بیگ بلوباتن
- تاثیر لینکدین بر توسعه کسب و کار
- بهترین سرویس های چت آنلاین
دیدگاهتان را بنویسید