فروشگاهها و شرکتهای بزرگ در دنیا، از ترفندهای خاصی برای جذب مشتری و فروش بیشتر استفاده میکنند. یکی از رایجترین شیوههای آن، دادن تخفیف های ویژه به مشتریان در مناسبتهای خاص است. جمعه سیاه (Black Friday) یا همان بلک فرایدی یکی از این رویدادهای فروش ویژه با تخفیف زیاد است که در اکثر نقاط جهان برگزار میشود. اما بلک فرایدی ۱۴۰۰ چه روزی است و فلسفه این روز چیست؟
همچون سایر کشورهای جهان، در ایران نیز چنین مناسبتی وجود دارد و برخی سایتهای اینترنتی، تخفیف های ویژهای را بر روی کالاهای خود اعمال میکنند. این روز در تقویم شمسی سال ۱۴۰۰، با ۵ آذر ماه مصادف است و چیزی به فرا رسیدن این رویداد جهانی نمانده است. اما چه فلسفهای پشت این کار است و چرا به این روز جمعه سیاه میگویند؟ سرورپارس چه تخفیف هایی برای جمعه سیاه ۱۴۰۰ در نظر دارد؟ علت این رویداد، داستان جذابی است که در ادامه آن را توضیح خواهیم داد.
بلک فرایدی ۱۴۰۱ چه روزی است؟
بلک فرایدی یک رویداد تخفیفی بزرگ در جهان است که به آخرین جمعه از ماه نوامبر هر سال میلادی اطلاق میشود. جمعه سیاه امسال مصادف است با روز جمعه ۴ آذر ماه ۱۴۰۱. جمعه سیاه در اصل فردای روز شکرگزاری (آخرین پنج شنبه ماه نوامبر) در آمریکا است که مردم آن را به عنوان لحظهای برای شروع خریدهای کریسمس میدانند. در این روز طیف گستردهای از مردم در صف خرید فروشگاههای بزرگ قرار میگیرند تا محصولات آنها را با تخفیفهای ویژه بخرند.
این کار باعث میشود که شاهد حجم گستردهای از مردم باشیم که تمام خریدهای خود را به چنین روزی موکول کردهاند. به همین دلیل این روز از سال، شلوغترین روز برای فروشندگان است؛ که از ابتداییترین ساعتهای صبح باید فعالیت خود را آغاز کنند.
بلک فرایدی یک روز تعطیل نیست؛ اما فراگیر شدن آن باعث شده که تمامی مردم آن را یک روز تعطیل غیر رسمی بدانند. به همین دلیل اکثر شرکتها در چنین روزی به کارکنان خود مرخصی میدهند تا خریدهای سال نو را انجام دهند. منشا اصلی پیدایش این سنت، کشورهای آمریکای شمالی است. اما به تدریج بلک فرایدی تبدیل به یک سنت جهانی شد و امروزه شاهد برگزاری چنین رویدادی در کشورهای مختلفی از جهان هستیم. البته در برخی از کشورها به جمعه سیاه حراج جمعه نیز گفته میشود.
نام جمعه سیاه از کجا آمده است؟
رویدادهای جهانی بسیاری وجود دارد که هر ساله در کشورهای خاص و یا در کل جهان برگزار میشوند. منشا پیدایش چنین سنتهایی، یک اتفاق یا واقعه خاص است که سبب نام گذاری آنها میشود. اما چه ارتباطی بین «جمعه سیاه» و حراج فروشگاهی وجود دارد و چرا به همچین روزی صفت «سیاه» را دادهاند؟
چون اصولاً صفت سیاه در فرهنگ های مختلف، به روزهای نحس و بدشگون اشاره دارد. در ارتباط با منشا پیدایش بلک فرایدی نیز، روایتهای متعدد و جذابی وجود دارد که در ادامه آنها را بازگو خواهیم کرد.
رسوایی بازار طلا آمریکا
اولین روایت، به روز ۲۴ سپتامبر سال ۱۸۶۹ میلادی اشاره دارد. در آن روز بسیاری از مردم ورشکست شده و سرمایههای خود را از دست دادند. داستان از این قرار بود که، دو شخص با نامهای «جیمز فیسک» و «جی گولد» خریدهای عمدهای از طلا را انجام داده و انحصار موقت بازار آن را در دست میگیرند.
این اتفاق پس از جنگ داخلی آمریکا رخ داد و دولت نتوانست آن را کنترل کند. به همین دلیل برای تثبیت قیمت طلا، حجم زیادی را روانه بازار کرد و مردم زیادی دچار ورشکستگی شدند. این خاطره تلخ سبب شد تا مردم چنین روزی از تاریخ آمریکا را جمعه سیاه بنامند.
جمعه سیاه از دید صاحبان کارخانه و مشاغل
اولین کاربرد رسمی عبارت بلک فرایدی توسط مجله «مدیریت و نگهداری کارخانه» در نوامبر ۱۹۵۱ استفاده شد. موضوع این مجله، به اقدام دسته جمعی کارگرانی اشاره داشت که با بهانههای مختلف جمعه را مرخصی میگرفتند. چون در تقویم میلادی روزهای شنبه و یکشنبه تعطیلی رسمی است.
از طرفی هم روز شکرگزاری مصادف بود با آخرین پنج شنبه ماه نوامبر هر سال. در این بین تنها جمعه تعطیل نمیشد که کارگران سعی داشتند با بهانههای مختلف بر سر کار نرفته و تعطیلاتی چهار روزه داشته باشند. بنابراین این جمعه، روزی نحس برای صاحبان کارخانه و مشاغل بود.
اشاره به قانون حسابداری
در بین حسابداران رایج است که اگر صورت سود و زیان آنها دچار ضرر شود، از جوهر قرمز برای ثبت آن استفاده میکنند. اما اگر این صورت مالی به سود ختم شود، با جوهر مشکی آن را در دفاتر خود ذکر میکنند. این حسابداران همیشه فردای روز شکرگزاری، صورت سود و زیان خود را مشکی علامت گذاری می کردند؛ چون میزان فروش و خریدهای سال نو افزایش مییافت.
به همین دلیل بین خود چنین روزی را بلک فرایدی میخواندند که رنگ سیاه آن، به جوهر مشکی استفاده شده در ثبت سود اشاره دارد. به همین دلیل میزان خرید این روز برای اقتصاددانان بسیار مهم است. چون افزایش خریدها در این روز را معیاری برای بهبود اوضاع اقتصادی و کاهش آن را، نشانی از کاهش توان خرید جامعه میدانند.
شلوغی خیابان و ترافیک
فردای روز شکرگزاری مردم به خیابانها میرفتند تا خریدهای سال نو را انجام دهند. این حجم زیاد از مردم باعث ایجاد ترافیک و شلوغی در سطح شهر میشد و دردسرهای زیادی را برای پلیس به وجود میآورد. به همین دلیل در سال ۱۹۶۱ بود که پلیس فیلادلفیا و پنسیلوانیا از عبارت «بلک فرایدی» برای این روز جمعه استفاده کرد.
این عبارت به تدریج توسط نیویورک تایمز و دیگر اصحاب رسانه استفاده شد و مردم چنین روزی را فرصتی طلایی برای خرید می دانستند. روزی که سرآغاز شادی برای مردم بود و فصل خریدهای کریسمس به حساب میآمد.
ساعت شروع بلک فرایدی
اهمیت دادن به سنت بلک فرایدی و برگزاری سالیانه آن، تبدیل به فرصتی برای رقابت فروشگاههای بزرگ شد. اگرچه جمعه سیاه تنها به یک روز خاص در تقویم میلادی اشاره دارد، اما فروشندهها یکی دو روز زودتر دست به حراج محصولات خود میزنند.
بعضی از مغازهداران از روز عید شکرگزاری فروش با تخفیف ویژه محصولات خود را شروع کرده و از روشهای خاص برای جلب مشتری استفاده میکنند. اما ساعت کاری تعدادی دیگر از ۱۲ بامداد روز جمعه شروع شده و تا واپسین ساعات شب بعد ادامه دارد.
پس به طور کلی نمیتوان رویداد بلک فرایدی را محدود به ساعات و روزی مشخص دانست. چون مهمتر از زمان آن، نوع برگزاری و فرصت خرید جذابی است که برای خریداران فراهم میکند. به همین دلیل از آخرین پنج شنبه ماه نوامبر (روز عید شکرگزاری) به مدت ۴ الی ۵ روز شاهد رویداد حراج جمعه در فروشگاههای متعدد هستیم.
منظور از دوشنبه سایبری چیست؟
با گسترش خریدهای اینترنتی و طولانی شدن تعداد روزهای بلک فرایدی، زمینه مناسبی برای درآمدزایی فروشگاههای آنلاین به وجود آمد. آمار خریدهای اینترنتی روز به روز بیشتر میشد و همین موضوع باعث شد تا صاحبان فروشگاههای اینترنتی، به فکر برگزاری چنین حراجی در سایتهای خود باشند. به همین دلیل در سال ۲۰۰۵، شیوه جدیدی از حراجیها در اینترنت به وجود آمد و سود حاصل از فروش آنلاین سال به سال بیشتر شد.
یکی از برندگان این حراج اینترنتی، «جف بزوس» رئیس سایت آمازون بود که با ثبت فروش فوقالعاده ۹۹. ۶ میلیارد دلار در «دوشنبه سایبری»، توانست عنوان ثروتمندترین فرد روی جهان را برای خود کسب کند. از این دوران بود که اصطلاح «دوشنبه آنلاین» بر سر زبانها افتاد و تبدیل به فرصتی برای درآمدزایی فروشگاه های اینترنتی شد.
اما این موفقیتها محدود به سایت آمازون نبود و به تدریج شرکتهای بزرگ خدماتی و مسافربری نیز وارد عرصه رقابتی شدند. این سایتها حراج های اینترنتی خود را در اولین دوشنبه پس از روز شکرگزاری برگزار میکردند. بدین ترتیب برای انجام خریدهای سال نو و استفاده از تخفیفات، دیگر لازم به مراجعه فیزیکی و دعوا با دیگر خریداران نبود.
افراد از ساعتها قبل کالای مورد نظر خود را انتخاب و قیمتها را با یکدیگر مقایسه میکردند. این خریدها به مراتب از خریدهای فیزیکی روز Black Friday راحتتر و امنتر است. جالب است بدانید که محصولات ارائه شده در دوشنبه سایبری، تنها محدود به کالاهای دیجیتال نیست و هر سایت با هر نوع خدماتی میتواند چنین حراجی را برگزار کند.
خشونت های روز Black Friday
فرض کنید فروشگاهی یک تلویزیونی ۱۰ میلیون تومانی را در روز بلک فرایدی با قیمت ۳ میلیون تومان بفروشد. در چنین شرایطی حتی افراد بینیاز به تلویزیون نیز، برای خرید آن وسوسه میشوند. حال چنین شرایطی را برای تعداد زیادی از وسایل و لوازم خانگی تصور کنید.
پس فروشندگان در چنین روزی باید منتظر صفهای طولانی از جمعیت و هجوم مردم به سمت فروشگاههای خود باشند. تلاش برای تصاحب کالای تخفیف خورده، باعث درگیری بین خریداران و سر و صدای اضافی میشود. خشونتها و درگیرهای رخ داده در این روز، یکی از دلایلی بود که پلیسها برای نامگذاری آن از عبارت «بلک فرایدی» استفاده کردند.
آمارها نشان داده است که هجوم خریداران به فروشگاهها در روز جمعه سیا، باعث کشته و مجروح شدن صدها نفر شده است. نمونهای از آن، درگیری خریداران در سال ۲۰۱۰ و در فروشگاههای زنجیرهای وال مارت بود که باعث کشته شدن ۱۰ نفر و مجروحی ۱۱۱ نفر شد. فاجعهای دیگر مربوط به سال ۲۰۰۸ بود که نگهبان فروشگاه زیر پای هجوم ۲۰۰۰ خریدار، خفه شد!!
درگیری بر سر جای پارک، دزدیهای صورت گرفته، گران فروشی، تنشهای به وجود آمده بین خریداران روز حراج جمعه، تنها بخشی از جرایم رخ داده در این روز هستند. پس باید به پلیس برای انتساب چنین عبارتی به این روز شلوغ، حق داد. چون به همان اندازه که فرصتی طلایی برای خرید دیگران است، جز سیاهی و بد شگون بودن برای پلیس چیزی ندارد.
فلسفه بلک فرایدی
فلسفه اصلی حراج جمعه فروش تمامی محصولات با تخفیف ویژه است. تخفیفی که به اقشار مختلف جامعه کمک کند تا خریدهای سال نو خود را با قیمتی مناسب بخرند. از طرفی دیگر این موضوع به خالی شدن انبار فروشگاهها کمک کرده و از انباشت سرمایه جلوگیری میکند. چون فروشگاهها حاشیه سود کمتر را به خاک خوردن جنس در انبار ترجیح میدهند.
از طرفی برخی اجناس در فروشگاه وجود دارد که مدت زمان زیاد از عرضه آن گذشته است. پس این فرصتی میشود که صاحبان این فروشگاه، در کنار کالاهای پر تقاضا خود، این چنین کالاهایی را به مردم بفروشند. پس هر معاملهای در روز جمعه سیاه، برد برد نیست و باید در خرید خود دقت داشته باشید. اما این سنت فروش با تخفیف روز به روز فراگیرتر شد و فروشگاهها برای شرکت در این رویداد، از ترفندهای جدیدتری استفاده کردند. یکی از این روشها، فروش کالاهای Doorbuster بود.
منظور از کالاهای Doorbuster چیست؟
به کالاهای با تخفیف ویژه در اصطلاح Doorbuster میگویند. تخفیف این کالاها به قدری قابل توجه است که فروشندگان برای آن صف کشیده و تراکم جمعیتی آنها منجر به شکسته شدن در فروشگاه میشود! واژه Doorbuster نیز از دو بخش Door به معنای «در» و Buster به معنی «انفجار یا شکستن چیزی» تشکیل یافته است؛ که به هجوم خریدارانی اشاره دارد که باعث شکسته شدن در میشوند.
تعداد این کالاها محدود است و افراد زیادی خواهان آن هستند. اکثر فروشگاهها محصولات برند و پرچم دار خود را به عنوان کالای Doorbuster تعیین میکنند که تخفیف آنها به ۷۰ درصد نیز میرسد. پس با این حساب فروشندگان برای جلب مشتری در روز بلک فرایدی، حاضر میشوند که بعضی محصولات خود را حتی زیر قیمت خرید بفروشند.
گران فروشی با برچسب تخفیف!
قیمت تمامی کالاهای تخفیف خورده در روز جمعه سیاه مناسب نیست و در این بین گران فروشیهایی نیز انجام میشود. فروشندهها با افزایش سوری قیمتها و اعمال تخفیف بر روی آنها، محصول را با قیمتی عادی و حتی بیشتر به مردم میفروشند.
سایت WalletHub در این زمینه تحقیقاتی انجام داده و متوجه شده است که ۱۷ درصد کالاهای فروش رفته در روز بلک فرایدی، قیمتی بیشتر از روزهای عادی دارند و مشتری با این دیدگاه که تخفیف خورده، اقدام به خرید آن محصول میکند. در یک آمارگیری دیگر، ثابت شده که ۱۴ درصد از کالاهای فروش رفته در روز جمعه سیاه، قیمتی مانند روزهای عادی دارند. پس خیلی هم نباید بیگدار به آب زد و حتماً قبل از خرید، قیمت و کیفیت محصولات را با یکدیگر مقایسه کنید.
اهمیت بلک فرایدی در اقتصاد جهانی
بلک فرایدی یکی از روزهای قبل از سال نو است که مردم آن را فرصت استثنایی برای خرید میدانند. مردم ساکن در کشورهای میلادی سعی میکنند تا نیازمندیها و خریدهای سال نو خود را در چنین روزی انجام دهند. این کار باعث کاهش هزینههای خرید آنها میشود. اکثر محصولاتی که در این روز توسط فروشگاههای آفلاین و آنلاین عرضه میشود، کالاهای برند هستند.
کالاهایی که شاید در شرایط عادی و بدون تخفیف، کمتر کسی توانایی خرید آنها را داشته باشد. اما جذابیت خرید این محصولات تنها مختص کشورهای آمریکای شمالی نیست و کشورهای شرقی همچون ایران نیز، میتوانند خریدهای اینترنتی خود را در بلک فرایدی یا دوشنبه سایبری انجام دهند. بهرحال قیمت برخی کالاهای دیجیتال خارجی متناسب با نرخ دلار تغییر میکند و هر تخفیفی در این سایتها، میتواند فرصتی برای خرید کالای مورد علاقه شما باشد.
اما جالبتر از بحث بلک فرایدی و جمعه سیاه بحث آمار خرید و فروش محصولات در بازه زمانی عید شکرگزاری تا دوشنبه سایبری است. به طوری که در این چند روز، شاهد خرید و فروشهای میلیون دلاری در جهان هستیم و عدهای این تعطیلات را، تعطیلات میلیون دلاری می نامند.
میزان معاملات صورت گرفته در طی این چند روز به قدری بود که حتی همهگیری کرونا هم نتوانست باعث رکود آن شود. چون مردم اکثر خریدهای فیزیکی خود را از فروشگاههای اینترنتی انجام میدادند و دوشنبه سایبری، شلوغترین روز کاری این سایتها بود.
black friday در کشورهای مختلف
شاید روزگاری بلک فرایدی مختص کشورهای آمریکای شمالی بود و این رویداد در کشورهای دیگر برگزار نمیشد. اما جذابیتهای این روز و تخفیف های ویژه کالا در چنین روزی، باعث همه گیر شدن آن در اکثر کشورهای جهان شد. به طوری که امروزه مردم از این روز، با عنوان «استثنایی ترین روز حراجی در دنیا» و یا «پادشاه حراجیها» یاد میکنند.
اما شیوه برگزاری بلک فرایدی در کشورهای مختلف متفاوت است و مردم هر کشوری آن را متناسب با فرهنگ خود اجرا میکنند. در ادامه نگاهی کوتاه بر شیوه برگزاری جمعه سیاه در کشورهای مختلف خواهیم داشت.
بلک فرایدی یا حراجمعه در ایران
تا به حال چندین سایت و خرده فروشی سعی کردهاند تا شیوههایی از بلک فرایدی اصلی را بومیسازی کرده و نام آن را حراجمعه گذاشتهاند. این سایتها با ارسال ایمیل و یا پیامک، خبر از فروشی هیجانانگیز در سایت خود میدهند. اما اگر از حق نگذریم، تنها شکل و شمایل این حراجی های مانند بلک فرایدی است. محصولات تخفیف خورده در بعضی از این فروشگاهها، اصلاً قابل قیاس با نمونههای برند عرضه شده در حراج جمعه کشورهای خارجی نیست.
با تخفیف بلک فرایدی فروشگاههای آمریکایی میتوان موبایل و تجهیزات پیشرفته برند را با قیمت مناسب خرید. اما اوج شاهکار برخی از وب سایت های خرده فروشی ایرانی، تخفیفگذاری برای یک شامپو یا کرم گران قیمت است؛ که البته قیمت آن هم از نمونههای ساده بازاری بیشتر است. البته باید انصاف داشت و تاثیر بد تحریم های ظالمانه علیه ایران و کمبود اجناس باکیفیت را نادیده نگرفت.
البته از حق نگذریم که دوشنبه سایبری در ایران و در سایت های فروش هاست و دامنه با اقبال بیشتری مواجه می شود. بسیاری از کاربران و طراحان سایت منتظر این روز هستند تا هاست و سرور مورد نیاز خود را با تخفیف ویژه خریداری کنند. زیرا وقتی صحبت از خدمات هاستینگ در میان باشد، دیگر بحث کیفیت و محدود بودن خدمات مطرح نیست.
زیرا خدمات هاستینگ شرکت های مطرح و بزرگی همچون سرور پارس برای کاربران اثبات شده اما بلک فرایدی فرصتی است تا بتوانید خدمات مورد نیاز خود را با تخفیف های استثنایی و قیمت های ویژه خریداری و تهیه کنید. در ادامه کمی بیشتر در خصوص تخفیف های حراجمعه سرورپارس صحبت خواهیم کرد.
جمعه سیاه در روسیه
روسیه یکی دیگر از کشورهای است که فروشگاههای آن رویداد بلک فرایدی را طی سالهای اخیر اجرا میکنند. این فستیوال تخفیفی برای اولین بار در سال ۲۰۱۰ در روسیه و یک روز پس از کشورهای دیگر برگزار شد. در ان روز، فروشگاههای الکترونیکی محصولات خود را با تخفیف ویژه و با عنوان تخفیف پایان سال به مشتریان فروختند.
در ابتدا فروشندگان روسی برداشت هایی غلط از بلک فرایدی و حراجی محصولات داشتند. آنها بر روی کالاهای ویترینی خود برچسب حراج زده و آنها را با قیمتی بیشتر از زمان عادی میفروختند. این شیوه بازخوردهایی منفی از جمعه سیاه را در بین مردم روسیه به وجود آورد.
اما با مرور زمان فرهنگ درست بلک فرایدی در بین فروشگاههای مختلف جا افتاد و کالاهای با ارزش را با تخفیف چشمگیری عرضه میکردند. در این بین نباید از نقش سایت آمازون در ترویج این فرهنگ غافل بود. به طوری که فروشگاه آنلاین Promokodabra، اولین فروشگاهی بود که فرهنگ حراج جمعه را در روسیه پیاده کرد. فروشگاههای Phillips و Wikimar از دیگر مراکز فعال در روز بلک فرایدی هستند.
فرانسه
همگی ما فرانسه را به عنوان مرکز مد جهان میشناسیم. اما این دلیلی بر پیشینه اجرایی بلک فرایدی در این کشور ندارد و آنها سال ۲۰۱۴ با این موضوع آشنا شدند. شرکتهای بزرگی همچون آمازون و اپل در این سال، محصولات خود را با تخفیفهای ۸۵ درصدی در فرانسه عرضه کردند و باعث ترویج این فرهنگ در فرانسه شدند. مردم این کشور به این روز خاص Vendredi noir میگویند که همان معنی بلک فرایدی را میدهد.
آمریکا
آمریکا اصلیترین کشور برگزارکننده بلک فرایدی است و فضای حاکم در آخرین جمعه نوامبر در آمریکا را، نمیتوان در هیچ جای دنیا مشاهده کرد. تقریباً تمامی فروشگاه های آفلاین و آنلاین در این روز، محصولات خود را با تخفیف ارائه میدهند. چون هیچ راه گریزی برای آنها وجود ندارد و بدون تخفیف، باید منتظر کسادی بازار و تحمل زیان باشند. فروشگاه های زنجیرهای بزرگ، صاحبان برند و فروشگاههای آنلاین، سه بازوی اصلی در اجرای بلک فرایدی در آمریکا هستند.
جمعه سیاه در کشورهای دیگر
بلک فرایدی و فستیوال تخفیفی آن روز به روز همه گیرتر میشود و کشورهای بیشتری به دنبال اجرایی کردن آن هستند. اما هر کشور متناسب با فرهنگ مردمان خود، آن را به گونهای متفاوت انجام میدهد. بریتانیا، کانادا، هند، چین، پاکستان و غیره نمونههایی از کشورهایی هستند که این رویداد جهانی را در کشور خود اجرایی کردهاند.
موضوع ارزشمند در این رابطه، افزایش چشمگیر آمار خرید و فروشها در این روز خاص است. این آمارها سال به سال بیشتر میشود؛ که البته از نقش فروشگاههای اینترنتی در گسترش آن نباید غافل بود.
حراجمعه یا بلک فرایدی سرورپارس
همانطور که پیشتر نیز به آن اشاره کردیم، ایران نیز از جمله کشورهایی است که بلک فرایدی و تخفیف های شگفت انگیز جمعه سیاه در فروشگاه ها و سایت های اینترنتی انجام می شود. بلک فرایدی ۲۰۲۲ مصادف است با جمعه ۴ آذر ماه ۱۴۰۱. در این روز می توانید منتظر تخفیف های ویژه و باور نکردنی شرکت هاستینگ سرورپارس باشید.
کلام آخر
بهرحال بلک فرایدی را میتوان یک فرصت عالی برای تجربه معاملهای برد برد دانست. معاملهای که در یک سوی آن خریداران سال نو قرار دارد که به دنبال خرید کالای برند با تخفیف ویژه هستند. و طرف دیگر آن فروشگاه هایی هستند که به حاشیه سود کم قانع بوده و به دنبال فروش محصولات قدیمی خود می باشند.
اما قبل از هر خریدی از این بازار، باید مقایسه های اولیه را در ارتباط با محصول مورد نظر انجام دهید. البته رویداد بلک فرایدی در ایران مصادف با پایان سال و شروع سال نو نیست. اما فرصت خوبی است تا به بهانه این رویداد بزرگ جهانی، محصولات مورد نظر خود را با تخفیف های ویژه خریداری کنید.
مطالب مرتبط:
- ای نماد چیست؟ آموزش نحوه دریافت E-namad
- کسب درآمد اینترنتی با سرورپارس
- چگونه رتبه الکسا را کاهش دهیم؟
دیدگاهتان را بنویسید