آیا با توزیع های لینوکس آشنایی دارید؟ می دانید که لینوکس، یکی از محبوب ترین و شناخته ترین سیستم عامل ها در جهان است. نرم افزاری که به شما کمک می‌کند تا کلیه منابع و سخت افزار‌های سیستم را مدیریت کنید. اما یکی از ویژگی های جذاب سیستم عامل لینوکس، متن باز بودن آن است. یعنی توسعه دهندگان نرم‌افزار می توانند به تمام کد‌های این سیستم عامل دسترسی داشته و متناسب با نیاز خود آن را توسعه دهند.
امروزه بیش از ۶۰۰ توزیع مختلف از لینوکس وجود دارد. اما بیشتر آنها اختصاصی هستند و تنها تعداد محدودی را می‌توان به عنوان توزیع های پرکاربرد معرفی کرد. در ادامه این مطلب، لیستی از بهترین توزیع های لینوکس را به شما معرفی کرده و ویژگی های هر کدام را به شما توضیح خواهیم داد.
اما قبل از شروع آموزش لینوکس و معرفی بهترین توزیع های آن لازم است تا کمی با تاریخچه پیدایش این سیستم عامل آشنا شوید. لینوکس Linux ، در اصل یک هسته یا Kernel سیستم عامل است. هسته‌ای منسجم و متن باز، که به توسعه دهندگان اجازه سفارشی سازی سیستم عامل را می‌دهد.
این هسته منسجم و جذاب، در سال ۱۹۹۱ توسط «Linus Torvalds» ایجاد شد و ویژگی های جذابی مانند انعطاف پذیری، مقیاس پذیری و امنیت را دارد. پس لینوکس به تنهایی، یک پکیج کامل از سیستم عامل نیست و تنها هسته ای با قابلیت‌های جذاب است که می‌توان آن را توسعه داد. برای این کار، باید از نرم‌افزار‌های مبتنی بر هسته لینوکس استفاده کرد.
توزیع های متفاوتی از لینوکس وجود دارد که هر کدام برای رفع نیازی خاص طراحی شده‌اند. مثلاً بعضی از توزیع های لینوکس مانند Fedora، اجازه نصب نرم‌افزار های کد شده (غیر متن باز) را بر روی سیستم عامل خود نمی‌دهند. اما توزیع لینوکس Mint شرایط استفاده از این نوع نرم‌افزار ها را در سیستم عامل خود فراهم کرده است.
حتی تعدادی از توزیع های لینوکس مخصوص رایانه های رومیزی هستند و نمی‌توان آنها را برای رایانه های شخصی استفاده کرد. بعضی از آنها راسته کار برنامه نویسان هستند و نوعی دیگر، مخصوص علاقمندان به بازی های رایانه ای. پس برای انتخاب بهترین توزیع لینوکسی لازم است تا با ویژگی های هر کدام از این توزیع‌ها آشنا شویم.
بهترین توزیع لینوکس
برای انتخاب بهترین توزیع لینوکس باید اطلاعات کاملی درباره امکانات و ویژگی های نرم‌افزاری آن داشت. چون مطمئناً توزیعی از لینوکس برای شما بهترین خواهد بود، که بتواند تمام نیاز های کاری شما را پوشش دهد. در ادامه، تعدادی از این توزیع های معروف و پرکاربرد را معرفی خواهیم کرد.
۱- دبیان (Debian) بهترین توزیع لینوکس برای برنامه نویسان
لیست خود را با معرفی یک توزیع لینوکس برای برنامه نویسان و مبتدیان شروع می‌کنیم. توزیع لینوکس دبیان را از توزیع های اصلی و محبوب لینوکس می‌دانند. سیستم عاملی متشکل از نرم‌افزار های متن باز (Open-Source) رایگان، که مورد تأیید بنیاد نرم‌افزار های آزاد نیز قرار گرفته است.
فعالان دنیای نرم افزار، توزیع Debian را به عنوان سیستم عاملی پایدار می شناسند که نیاز به آپدیت‌های مکرر ندارد. چون سرعت به روز‌رسانی این ورژن از لینوکس، بسیار کمتر از سیستم عامل های Mint و Ubuntu است.
پروژه مربوط به Debian متعلق به «ایان مورداک» است که از سال ۱۹۹۳ در زمینه تولید نرم‌افزار فعالیت دارد و هم چنان نسخه های جدید را ارائه می‌کند.
از ویژگی های برجسته این توزیع، می‌توان به پشتیبانی امنیتی و سخت افزاری قوی آن اشاره کرد. این توزیع نرم افزار‌ها را به خوبی اجرا می‌کند و تعداد نرم‌افزار های رایگان و منبع باز آن بسیار زیاد است.
دیبان سه نسخه مختلف Stable، Unstable و Testing دارد که کاربران می‌توانند متناسب با نیاز خود آن را انتخاب کنند. جالب است بدانید که Debian به تنهایی یک توزیع مستقل به حساب می آید که توزیع های زیادی از آن به وجود آمده‌اند. مثلاً توزیع Ubuntu لینوکس بر اساس دبیان و با هدف پایداری بیشتر این سیستم عامل به وجود آمد؛ که در آیتم بعدی آن را معرفی خواهیم کرد.
۲- توزیع لینوکس اوبونتو (Ubuntu) ، توزیعی برای مبتدیان
معرفی توزیع لینوکس اوبونتو به عنوان شناخته ترین سیستم عامل مبتنی بر لینوکس، شاید عنوانی به جا و مناسب باشد. چون این توزیع در سال ۲۰۰۴ بر پایه Debian ایجاد شد و به سرعت توانست خود را در میان کاربران اینترنتی جای کند.
توزیع اوبونتو از دسته توزیع های متن باز است که امنیت بسیار بالایی دارد. تمرکز اصلی این پروژه، بر روی تولید نسخه های سرور و دسکتاپ قرار دارد. این نسخه از لینوکس، برای تولیدکنندگان محتوا‌های چند رسانه‌ای و برنامه نویسان مناسب است.
توزیع اوبونتو یکی از بهترین توزیع های لینوکس است که یک تیم پشتیبانی بسیار قوی دارد که همواره راهنمایی های لازم را در اختیار کاربران قرار می‌دهند. تمامی برنامه‌های ضروری مانند مرورگر‌ها، ایمیل، رسانه و آفیس در محیط این سیستم عامل وجود دارد.
از دیگر ویژگی های جالب Ubuntu به روز بودن آن است. این توزیع هر ۶ ماه یکبار نسخه ای جدید را به بازار عرضه کرده و امکانات جذاب تری را در اختیار کاربران قرار می دهند. البته اوبونتو نسخه پشتیبان بلند مدت هم دارد که تا ۲ سال می توان از آن استفاده کرد.
۳- فدورا (Fedora)، توزیعی مناسب برای کاربران خانگی
برای بسیاری از کاربران، استفاده از نرم‌افزار ها و برنامه های کاربردی مهم است. از طرفی دیگر، جمعیت زیادی از این افراد را، کاربران خانگی تشکیل می‌دهند؛ که دوست دارند سیستم عامل لینوکس را بر روی لپ تاپ یا کامپیوتر شخصی خود داشته باشند.
توزیع لینوکس فدورا محیط کاربری بسیار خوبی دارد و به راحتی می‌توان با آن کار کرد. این توزیع بر پایه نسخه Red Hat توسعه یافته و توسط جمعی از برنامه نویسان در سال ۲۰۰۳ ساخته شد.
به همین دلیل توصیه می‌شود که قبل از خرید نسخه پولی Red Hat، حتماً مدتی کار با نسخه رایگان فدورا را تجربه کنید. تمرکز اصلی تیم پروژه فدورا، بر روی استفاده از نرم‌افزار‌های رایگان قرار دارد. البته فراموش نکنید که فدورا، یک سیستم عامل bleeding edge است و از نسخه های خود به صورت بلند مدت پشتیبانی نمی‌کند. یعنی آخرین ورژن‌ها از این نرم‌افزار، در محیط واقعی تست می‌شوند.
۴- توزیع لینوکس مینت (Mint)، توزیعی مشابه با ویندوز
شاید شما جزو آن دسته از کاربرانی باشید که پس از سال‌ها استفاده از سیستم عامل ویندوز، هوس کار با سیستم عامل لینوکس را کرده‌اند. به چنین افرادی توصیه می‌شود که از نسخه توزیع مینت لینوکس استفاده کنند.
چون رابط کاربری مینت شباهت های زیادی به ویندوز دارد و به راحتی می‌توان نرم‌افزار های مختلفی را روی این سیستم عامل نصب و یا حذف کرد.
Mint از دسته توزیع های رایگان و متن بازی است که بر اساس Ubuntu ایجاد شده است. این ورژن از لینوکس، دو فاکتور ظرافت و قدرت بالا را با یکدیگر دارد و کمتر به روز‌رسانی می‌شود. توزیع مینت لینوکس بسیار سبک است و بر روی codec های رسانه‌ای تمرکز دارد که در اوبونتو وجود نداشت.
۵- توزیع سنت او اس (CentOS)، سیستم عاملی برای سرور
سیستم عامل ها، نرم‌افزار هایی جذاب برای مدیریت منابع سخت افزاری هستند. پس در هر جایی که منابعی سخت افزاری وجود داشته باشد، به سیستم عامل نیاز خواهیم داشت. سرور سایت نیز از منابعی محدود سخت افزاری تشکیل شده و برای مدیریت آنها به سیستم عامل نیاز داریم.
به همین دلیل، تیم های توسعه دهنده لینوکس از این موضوع غافل نبوده و توزیع سنت او اس (CentOS) را برای این کار ایجاد کردند. البته CentOS تنها مختص سرور نیست و برای دستگاه های دسکتاپی هم استفاده می‌شود. این توزیع بر پایه توزیع ردهت اینترپرایس (Red Hat Enterprise) به وجود آمده و پایداری بیشتری در مقایسه با آن دارد.
پشتیبانی از نسخه های سنت او اس، به صورت طولانی مدت بوده و توسط اجتماعی از کاربران این نرم‌افزار انجام می‌شود. یعنی شرکت خاصی وجود ندارد که وظیفه پشتیبانی از این توزیع لینوکسی را داشته باشد. دلیل عمده شهرت این توزیع، پشتیبانی اش از cPanel است. ولی افراد مبتدی و شرکت‌ها هم، امکان استفاده از این نسخه لینوکسی را دارند.
۶- آرچ لینوکس (ArchLinux)، توزیعی برای کاربران حرفه ای
کاربران حرفه ای می‌توانند از توزیع آرچ لینوکس به عنوان سیستم عامل اصلی خود استفاده کنند. چون در این ورژن از لینوکس، خبری از رابط کاربری ساده و جذاب نیست و برای انجام هر عملیاتی، به وارد کردن خط فرمان نیاز خواهید داشت. کار کردن بدین سبک برای افراد حرفه ای راحت است؛ اما هر کسی توانایی سر و کله زدن با خط های فرمان در یک سیستم را ندارد.
چون علیرغم از بین رفتن رابط گرافیکی، کاربر می‌تواند درک بهتری از عملکرد سیستم داشته باشد. امکان استفاده بهینه از منابع سخت افزاری، افزایش سرعت سیستم، مرکزیت کاربر و تطبیق پذیر قابل توجه، از دیگر خصوصیات برجسته آرچ لینوکس است.
۷- مانجارو (Manjaro)، توزیع لینوکسی گیمر‌ها
سیستم عامل مانجارو لینوکس، تمام ویژگی های مناسب برای گیمر‌ها را یکجا دارد. این توزیع بر پایه آرچ لینوکس ایجاد شده و به صورت رایگان و متن باز، در اختیار کاربران قرار می‌گیرد.
کار کردن با این توزیع به سختی آرچ لینوکس نیست و بسیاری از کار‌ها به صورت پیش فرض توسط خود سیستم عامل انجام می‌شود. Play on Linux و Ubuntu GamePack نام دیگر توزیع های مناسب برای بازی در فضای لینوکس هستند.
۸- اوپن سوزه (openSUSE)، توزیع لینوکسی برای اهداف تجاری
پس از معرفی لیستی متنوع از توزیع های لینوکسی نوبت به سیستم عاملی برای اهداف تجاری می‌رسد. اوپن سوزه (openSUSE) همان نرم‌افزاری است که به واسطه کاربری تجاری اش مشهور شده است.
openSUSE از توزیع های مستقل و قدیمی لینکوسی است که توسط شرکت SuSE Software Solutions پشتیبانی می‌شود. البته استفاده از این توزیع رایگان نیست و بیشتر به درد کارهای شرکتی می‌خورد. پایداری و امنیت بالای این توزیع، آن را به سیستم عاملی ایده آل برای شرکت‌ها تبدیل کرده است.
۹- توزیع لینوکس ردهت (Red hat)، توزیع قدیمی
بد نیست که با یکی از نسخه های قدیمی و منسوخ شده لینوکس، با نام رد هت آشنا شویم. این توزیع لینوکسی در سال ۱۹۹۴ به وجود آمد و به مدت ۱۰ سال، امکانات نرم افزاری خود را به صورت رایگان در اختیار کاربران قرار داد.
رد هت یکی از بهترین توزیع های لینوکس است. در سال ۲۰۰۴، تحولی جدید در مسیر این پروژه به وجود آمد و به دو بخش ردهت اینترپرایس (Linux Red hat Enterprise) و فدورا تقسیم شد.
نوع اول به صورت پولی بوده و برای اهداف تجاری به کار می‌رود؛ اما استفاده از نوع دوم رایگان است. آخرین پشتیبانی از رد هت اصلی در سال ۲۰۰۴ انجام گرفت و دو نوع جدید جایگزین آن شدند. سرعت و قدرت، دو ویژگی جذاب توزیع های ردهت لینوکسی است.
۱۰- Red hat Enterprise ، بهترین توزیع تجاری
توزیع ردهت اینترپرایس، همان شاخه پولی جدا شده از نسخه قدیمی خود است که امروزه برای اهداف تجاری استفاده می‌شود. این توزیع از سرعت بسیار بالایی برخوردار است و قابلیت پشتیبانی از حجم داده‌های زیاد را دارد. با استفاده از این سیستم عامل، می‌توان سیستم خود را مانیتور کرده و عملکرد آن را بهینه کنید.
ویژگی های دیگری مانند کارایی و امنیت اطلاعاتی بالا، توانسته سازمان ها و شرکت‌های مختلف را برای استفاده از این توزیع و پرداخت هزینه آن، مجاب کند. استفاده از نسخه آزمایشی این سیستم عامل برای ۳۰ روز امکان پذیر است. اما بعد از سپری شدن این بازه زمانی، باید نسخه پولی آن را خریداری کنید.
۱۱- جنتو لینوکس (Gentoo Linux)، مناسب خوره‌های تکنولوژی
توزیع جنتو لینوکس یکی از بهترین توزیع های لینوکس است که جزو اولین توزیع های پیچیده است که در سال ۱۹۹۰ منتشر شد. کار کردن با این سیستم عامل کمی سردرگم کننده است و برای افراد مبتدی مناسب نیست. این توزیع رابط کاربری ندارد و برای کار کردن با آن، باید یک سری کد و خط فرمان را از حفظ بود.
جالب است بدانید که شرکت گوگل از سیستم مدیریت بسته جنتو در مرورگر کروم خود استفاده می‌کند. دلیل این کار را می‌توان امنیت بالا و عملکرد خوب این توزیع دانست. اما اگر از خوره‌های تکنولوژی بوده و به دنبال یادگیری های جدید هستید، نسخه جنتو لینوکس را نصب کنید.
۱۲- کالی لینوکس (Kali Linux)، توزیعی برای تست نفوذ و امنیت
تنوع توزیع های لینوکس به قدری است، که می‌تواند جوابگوی هر نوع نیازی در دنیای نرم‌افزار ها باشد. کالی لینوکس، توزیعی به وجود آمده بر پایه دبیان است که در سال ۲۰۱۳ توسعه پیدا کرد. هدف از طراحی این توزیع لینوکسی، تست نفوذ و امنیت است و از ۶۰۰ ابزار مختلف امنیتی برای این کار استفاده می‌کند.
Crunch و Nmap دو نمونه از این ابزار‌ها هستند. کالی لینوکس رایگان و متن باز است و کاربران اجازه شخصی سازی آن را برای امنیت سایبری دارند. موضوعی که می‌تواند برای هکر‌ها و علاقمندان به حوزه امنیت، جذاب باشد. این سیستم عامل پشتیبانی چند زبانه دارد و به کاربران کمک می‌کند تا با زبان مادری خود، ابزار‌ها را جستجو کنند.
تعداد توزیع های لینوکس بسیار زیاد است و معرفی کردن تمامی آنها، در چنین مقاله کوتاهی نمی‌گنجد. با بررسی تمامی توزیع ها و شرایط کاربری آنها، می‌توانید بهترین توزیع لینوکسی را برای خود انتخاب کنید.
کلام آخر
توزیع های لینوکس تنوع بسیار زیادی دارند. این موضوع به کاربر اجازه می‌دهد تا از سیستم عاملی استفاده کند که متناسب با نیازش باشد. پس به طور قطع نمی‌توان گفت که چه توزیعی بهترین نوع از سیستم عامل لینوکس است.
چون معیار‌های انتخاب بهترین برای هر کسی متفاوت است و سیستم عامل را باید بسته به شرایط و نیاز خود انتخاب کرد. اگر قصد آموزش لینوکس را داشته باشید، می توانید بسته به نوع نیاز خود، بهترین و مناسب ترین توزیع لینوکس را برای خود انتخاب کنید.
امیدوارم با مطالعه این مطلب از وبلاگ سرورپارس، به جواب سؤال خود درباره انتخاب بهترین توزیع لینوکس رسیده باشید. دیگر سؤالات و پیشنهادات خود در ارتباط با توزیع های لینوکسی را با ما در میان بگذارید. از این که تا پایان با ما همرا بودید، از شما سپاس گزاریم.
مطالب مرتبط:
مقاله خیلی خوبی بود و با بیان ویژگی های هر یک از محبوب ترین توزیع های لینوکس به ادم کمک میشه بهتر انتخاب کنه؛ ب شرطی که درک درستی از نیازش داشته باشه