گوگل تگ منیجر چیست و چه کاربردی دارد؟ می دانید که مهمترین ابزار برای اجرای بازاریابی دیجیتال در حوزه سایت های اینترنتی، داده ها هستند. چون بر اساس همین دادهها است که میتوان رفتار و نحوه تعامل کاربران اینترنتی با یک سایت را شناسایی کرد. اهمیت این موضوع، ربطی به حوزه و زمینه فعالیت سایت شما ندارد. یعنی حتی اگر سایت شما یک فروشگاه آنلاین و یا مربوط به کسب و کاری کوچک باشد، باز هم لازم است که نحوه تعامل کاربران خود را بررسی کنید.
یکی از ابزارهای شناخته شده برای انجام این کار، گوگل آنالیتیکس است. با استفاده از تگ منیجر، میتوان اکثر اطلاعاتی که برای تحلیل سایت نیاز است را، کسب کرد. اما علی رغم تمام ویژگی های مثبت گوگل آنالیتیکس، این ابزار با محدودیت هایی نیز همراه است.
پس برای کنار گذاشتن این محدودیت ها و دسترسی کامل به دادههای تحلیل سایت، به ابزاری دیگر به نام «گوگل تگ منیجر» Google Tag Manager یا به اختصار GTM نیاز خواهیم داشت. در ادامه این مقاله در خصوص گوگل تگ منیجر و قابلیت های آن، توضیح خواهیم داد. برای آموزش تگ منیجر با ما همراه باشید.
علت پیدایش گوگل تگ منیجر چیست؟
برای اجرای دقیق دیجیتال مارکتینگ، به کدها و تگ های ردیابی (tracking tags) نیاز داریم. این کدها به ما کمک میکنند تا اطلاعات کامل تری نسبت به رفتار کاربران و نحوه تعامل آنها با سایت کسب کنیم.
اما به تدریج و با پیشرفت همزمان تکنولوژی و علم بازاریابی، تعداد این تگ ها بیشتر شده و مدیریت آنها سختتر میشود. به همین دلیل شرکت گوگل برای مدیریت این تگ ها، ابزاری رایگان به نام گوگل تگ منیجر (Google Tag Manager) را ایجاد و آن را توسعه داد.
این ابزار به تیمهای دیجیتال مارکتینگ در جمع آوری اطلاعات ضروری و بررسی آنها کمک میکند. چون بر اساس این اطلاعات است که میتوان استراتژی های بازاریابی را تدوین و تصمیم گیری بهتری انجام داد.
اما علی رغم تمام مزایای و اهمیتی که گوگل تگ منیجر دارد، بسیار از افراد با آن آشنا نبوده و نحوه کار با آن را بلد نیستند. در بخش های بعدی این مقاله در خصوص گوگل تگ منیجر و قابلیتهای آن توضیح خواهیم داد.
گوگل تگ منیجر چیست؟
قبل از تعریف گوگل تگ منیجر باید با مفهوم «تگ» آشنا شویم. تگ ها در اصل قطعه ای کد به زبان برنامه نویسی جاوا اسکریپت هستند که وظیفه جمع آوری داده از صفحات وب سایت را دارند. چون بازاریابان دیجیتالی برای بررسی رفتار کاربران سایت، به چنین دادههایی نیاز دارند. تگ ها انواع مختلفی دارند و با اهداف گوناگونی ایجاد میشوند.
مثلاً یکی از وظایف تگ ها، بررسی رفتار کاربران در یک صفحه ویژه از سایت و نحوه اسکرول آنها است. همچنین برای نظارت بر نحوه ارسال فرمها در سایت، اجرای نظرسنجی، ایجاد نقشه ها و بررسی فرآیند رسیدن کاربران به سایت، میتوان از این تگ ها استفاده کرد.
البته این موارد تنها بخشی از قابلیت های تگ ها هستند و کاربرد آنها در فروشگاه های اینترنتی بیشتر است. مثلاً برای بررسی میزان کلیک بر روی یک لینک خاص، نظارت بر رخدادهایی ویژه مانند دانلود فایل ها و یا حذف آیتم های موجود در سبد خرید، میتوان از تگ ها استفاده کرد.
پس سایت های اینترنتی برای بررسی رفتار کاربران خود، نیاز به چندین تگ مختلف خواهند داشت. ولی متناسب با افزایش تعداد تگ ها، مدیریت آنها هم سخت تر میشود. اینجاست که به ابزاری مانند گوگل تگ منیجر نیاز خواهیم داشت.
البته ابزارهای دیگری هم برای مدیریت تگ های یک سایت وجود دارد؛ اما گوگل تگ منیجر نسبت به بقیه آنها کارایی بهتری دارد. چون هم استفاده از آن رایگان است و هم میتوان آن را با دیگر ابزارهای گوگل مانند گوگل ادوردز و یا گوگل آنالیتیکس ادغام کرد.
مزایای استفاده از گوگل تگ منیجر چیست؟
شاید آشنایی با مزایای گوگل تگ منیجر، در انتخاب شما برای استفاده از این ابزار کاربردی مؤثر باشد. چون تحلیل داده ها و بررسی رفتار کاربران سایت برای تیم های بازاریابی و دیجیتال مارکتینگ بسیار مهم است.
پس این افراد همیشه کار کردن با یک ابزار جامع و کامل را به استفاده از ابزار های ناقص ترجیح میدهند. در ادامه این بخش به تعدادی از مزایای گوگل تگ منیجر اشاره خواهیم کرد.
۱ – یک ابزار مناسب برای اکثر کسب و کارها
در بستر اینترنت شاهد وجود سایت های بزرگ و کوچک بسیاری هستیم. در سایت های بزرگ، تعدادی افراد به عنوان تیم فنی کار فعالیت دارند و کارهای مختلف را انجام میدهند. تحلیل رفتار کاربران و استفاده از ابزارهای کلیدی مانند گوگل آنالیتیکس و گوگل تگ منیجر هم، بخشی از وظایف این تیم فنی است.
اما سایت های کوچک، چارت سازمانی کوچکتری دارند و بسیاری از اقدامات لازم توسط چند نفر خاص انجام میشود. اما کار کردن با گوگل تگ منیجر بسیار راحت است و افراد مبتدی هم میتوانند تگهایی را اضافه و یا یا ادیت کنند. سایت های بزرگ هم میتوانند برای مدیریت تعداد زیاد تگ های مورد نیاز خود، روی این ابزار حساب ویژه باز کنند.
۲ – کاهش وابستگی تیم بازاریابی دیجیتال سایت به بخش فنی
معمولاً بخش فنی و برنامه نویسی سایت میانه خوبی با تیم دیجیتال مارکتینگ ندارند. چون برنامه نویسان همیشه کارهای مهمتری برای انجام دادن دارند و اجرای سریع درخواست بازارایان مبنی بر ایجاد تگ های مورد نیاز، همیشه برای آنها مقدور نیست.
قبل از پیدایش گوگل تگ منیجر، این وابستگی بین فعالیت این دو بخش از سایت وجود داشت و در اکثر موارد باعث بروز مشکل میشد. اما گوگل تگ منیجر این وابستگی را به کلی از بین برد و بازاریابان بدون نیاز به تیم فنی، میتوانند تگ های مورد نیاز خود را نوشته و در سایت قرار دهند.
چون برای استفاده از این ابزار کاربردی، نیازی به داشتن دانش فنی و برنامه نویسی نیست. ایجاد این تگ ها ربطی به کدهای اصلی سایت ندارد و به راحتی میتوان از آنها استفاده کرد. حتی بازاریابان با استفاده از تگ منیجر، میتوانند داده های مورد نیاز خود را برای مدت کوتاهی جمع آوری کنند؛ موضوعی که قبلاً امکان انجام آن وجود نداشت.
۳ – امکان استفاده از Google Tag Manager در اپلیکیشن های موبایلی و سایتهای AMP
ابزار گوگل تگ منیجر تنها مختص سایت های استاندارد اینترنت نیست. بلکه میتوان از این ابزار برای ایجاد و مدیریت تگ در اپلیکیشن های موبایلی و سایتهای AMP هم استفاده کرد. چون کاربران موبایلی، بخش عمده ای از فعالان اینترنت را تشکیل میدهند و تگهای مربوط به این اپلیکیشنها نیاز به مدیریت دارد.
سایت های AMP به سایت هایی گفته میشود که از کدهای ساده برای ایجاد صفحات برای کاربران موبایلی استفاده میکنند. تقریباً می توان گفت که استفاده از گوگل تگ منیجر برای سایت های استاندارد، تفاوت چندانی با استفاده از آن در اپلیکیشن های موبایلی و سایت های AMP ندارد.
معایب استفاده از گوگل تگ منیجر
شاید بد نباشد که در کنار آشنایی با مزایا و دلیل آموزش گوگل تگ منیجر نیم نگاهی هم به معایب یا محدودیت های این ابزار ارائه شده توسط گوگل داشته باشیم. چون حتی ابزارهایی این چنینی که توسط گوگل به بازار عرضه میشوند، معایبی هم دارند که در ادامه به بررسی آنها خواهیم پرداخت.
۱ – نیاز به دانش فنی برای استفاده بهتر
در بخش قبلی، به حذف وابستگی بین تیم بازاریابی و بخش برنامه نویسی سایت اشاره کردیم و آن را یک مزیت خواندیم. اما این موضوع به معنای عدم نیاز به دانش فنی نیست. یعنی یک نفر از تیم بازاریابی، باید حداقل دانش فنی در زمینه ایجاد و توسعه کدها را داشته باشد.
البته گوگل تگ منیجر قالب های از پیش ساخته شدهای دارد که کار کردن با آنها راحت است و نیازی به دانش فنی ندارد. اما برای ایجاد تگ های سفارشی پیچیده تر، لازم است که یک نفر از تیم توسعه این کدها را به سایت اضافه کند. بنابراین بهتر است دوره ای برای آموزش گوگل تگ منیجر ببینید.
۲ – کاهش سرعت سایت در اجرای همزمان چند تگ
یکی دیگر از معایب مرتبط با تگ ها، بحث لود شدن همزمان تگ های قدیمی و کاهش سرعت سایت است. چون اگر لود شدن یک تگ بیشتر از بقیه طول بکشد، سرعت مابقی تگ های وابسته به آن هم کاهش مییابد.
این موضوع باعث دیر لود شدن سایت شده و به قیمت از دست دادن بازدیدکنندگان تمام میشود. چون برای کاربران اینترنتی سرعت بسیار مهم است و خیلی برای لود شدن صفحات یک سایت وقت نمیگذارند.
البته تگ های ایجاد شده توسط تگ منیجر گوگل شرایطی متفاوت دارند و طوری طراحی شده اند که به صورت همزمان شروع به لود نکنند. یعنی یک تگ زمانی شروع به لود شدن میکند که پیش نیازهای آن آماده باشند.
پس با این روش، میتوان از بروز چنین شرایطی برای صفحات سایت جلوگیری کرد. البته با tag sequencing و تغییر عملکردهای مختلف موجود در تگ منیجر گوگل امکان تغییر ترتیب اجرای تگها وجود دارد.
آموزش گوگل تگ منیجر و شروع کار
تگ منیجر گوگل یک ابزار رایگان شرکت گوگل است که برای استفاده از آن، تنها به یک اکانت جیمیل نیاز داریم. پس با داشتن یک اکانت جیمیل، وارد گوگل تگ منیجر شده و حساب کاربری خود را تعریف کنید.
ابزار Google Tag Manager دو نوع کد متفاوت را در اختیار شما قرار میدهد. یکی از این کدها را باید در بخش head سایت و قبل از تگ قرار دهیم. اما کدهای دومی مربوط به قسمت body سایت بوده و باید بعد از تگ قرار داده شوند.
این کدها gtm نام دارند و آن ها را میتوان در دو مسیر مختلف از پنل کاربری خود پیدا کرد. برای دسترسی به چنین کدهایی، به یکی از مسیرهای زیر بروید:
۱ – کلیک بر روی container ID
۲ – مراجعه به مسیر Admin > Account > Container > Install Google Tag Manager
بعد از اضافه کردن این دو نوع کد در وب سایت خود، میتوان درستی نصب آن ها را با ابزارهایی مانند Google Tag Assistant بررسی کرد.
آشنایی با اجزای اصلی تگ منیجر گوگل
برای آموزش گوگل تگ منیجر لازم است تا بخش ها و اجزای اصلی آن آشنایی داشته باشید. بیشتر کارهای ما در ابزار گوگل تگ منیجر از طریق سه بخش یا کامپوننت (component) اصلی انجام میگیرد.
این بخش ها شامل تگ ها (Tags)، تریگرها (Triggers) و متغیرها (Variables) هستند. عمده سروکار ما در ابزار گوگل تگ منیجر با این سه بخش است و در ادامه آن ها را توضیح میدهیم.
۱ – تگ ها (Tags)
در ابتدای این مقاله، تگها را تعریف کردیم. فهمیدیم که منظور از تگ، قطعه کدهایی است که اطلاعات مورد نیاز ما برای تجزیه و تحلیل سایت را جمعآوری میکنند. ابزار گوگل تگ منیجر دارای از پیش آمادهای است که برای ایجاد تگ های جدید استفاده میشوند.
یعنی کاربران میتوانند در ابتدا از این قالب ها برای ساختن تگ های جدید استفاده کنند. اما اگر تگ مورد نظر شما در بین قالب های از پیش تعیین شده موجود نباشد، باید آن را با یک تگ HTML سفارشی تهیه کرد. برای ایجاد چنین تگ سفارشی، مراحل زیر را دنبال کنید:
مرحله اول: ابتدا مطمئن شوید که تگ مورد نظر شما در بین قالبهای از پیش تعیین شده نباشد. برای مشاهده این تگ ها در گوگل تگ منیجر، بر روی ابزار Add a new tag در صفحه اصلی کلیک کنید.
مرحله دوم: سپس گزینه tag configuration را بزنید.
مرحله سوم: در این صفحه، لیستی از تمام قالب های آماده برای شما نمایش مییابد. پس می توان قالب مورد نظر خود را از بین آنها انتخاب کرده و به سایت اضافه کنید. اما اگر تگ مورد نظر شما در این لیست نبود، کد جاوا اسکریپت خود را از بخش custom HTML tag به سایت اضافه کنید.
۲ – تریگرها (Triggers)
تریگرها، یکی دیگر از بخش های پرکاربرد در ابزار گوگل تگ منیجر هستند. Triggers را در اصل می توان شرطی دانست که برای اجرا شدن یا نشدن یک تگ تعریف میشود. یعنی تعیین میکند که اگر پاسخ شرط درست بود، آن تگ اجرا شود و در غیر این صورت خیر.
این تصمیم تریگر ها برای اجرایی شدن یک تگ خاص، بر اساس تغییراتی است که در سایت ایجاد می شود. در ابزار گوگل تگ منیجر لیستی از انواع تریگرها وجود دارد که میتوان از آنها استفاده کرد. تعدادی از تریگرهای پرکاربرد را در زیر آوردهایم:
All Elements: برای اجرا کردن یک تگ خاص در هنگام کلیک کردن کاربر بر روی هر قسمتی از سایت
Form Submission: اجرای تگ در شرایط ارسال فرم
Pageview: برای شرایطی که کاربر از سایت بازدید میکند
JavaScript Error: برای اجرا تگ در هنگام بروز یک اشکال در اجرای کدهای جاوا اسکریپت
Just links: اجرا تگ در زمان کلیک کاربر بر روی یک لینک خاص
YouTube Video: برای اجرا تگ در زمان شروع پخش یک ویدیو از یوتیوب
برای مشاهده لیست کاملی از تریگرهای موجود در ابزار گوگل تگ منیجر، بخش Triggers از ستون سمت چپ را انتخاب و سپس گزینه new را کلیک کنید.
حال باید در پنجره باز شده، گزینه trigger configuration را انتخاب کنید. اسکرول ماوس را چرخانده و به سمت پایین صفحه بروید. در این بخش، لیستی از تریگرهای آماده شده توسط ابزار گوگل تگ منیجر وجود دارد.
البته فراموش نکنید که تریگرها به تنهایی قابلیت اجرا شدن ندارند و باید به یک تگ متصل شوند.
۳ – متغیرها (Variables)
منظور از متغیرها در ابزار تگ منیجر گوگل زوج های اسم- مقداری هستند که در طول مدت کار ابزار ایجاد می شوند. متغیرها ایجاد شده تا زمانی که توسط یک تگ، تریگر و یا متغیر مقدار دهی نشوند، بدون مقدار باقی خواهند ماند.
در ابزار گوگل تگ منیجر دو نوع متغیر وجود دارد که به آنها متغیرهای از پیش ساخته شده (Built-in variables) و متغیرهای تعریف شده توسط کاربر (User-defined variables) میگویند.
متغیرهای از پیش ساخته شده
به متغیرهایی که به صورت پیشفرض در گوگل تگ منیجر وجود داشته و غیر قابل تغییر باشند، متغیرهای از پیش ساخته شده میگویند. این متغیرها به صورت پیش فرض در حالت غیر فعال هستند. برای مشاهده لیستی از این نوع متغیرها در ابزار گوگل تگ منیجر، منوی Variables در ستون سمت چپ را انتخاب کنید.
سپس دکمه configure را بزنید تا متغیرهای از پیش ساخته شده برای شما نمایش یافته و یکی را متناسب با نیاز خود فعال کنید. مثلاً در بخش Page variable یا متغیرهای مربوط به صفحه، موارد زیر وجود دارد:
Page URL: رشتهای مربوط به URL پیج حاضر را برمی گرداند. (https://example.com/how-to-test)
Page Hostname: وظیفه برگرداندن رشته ای کامل از URL هاست را بر عهده داد. (https://example.com)
Page Path: برای برگرداندن رشته ای شامل مسیر مرتبط با صفحه فعلی استفاده میشود. (/how-to-test)
Referrer: رشته کامل URL صفحه ای را برمی گرداند که کاربر از آن صفحه وارد صفحه فعلی شده است. (https://test.com/blog)
متغیر های تعریف شده توسط کاربر
همان طور که از نام این متغیرها پیداست، به متغیرهای سفارشی سازی گفته می شود که توسط کاربران ایجاد میشود. مثلاً میتوان متغیری را ایجاد کرد تا مقدار وارد شده توسط کاربر، در یکی از فیل دهای جدول را ذخیره کند. چنین متغیرهایی را باید تعریف کرد و از پیش ساخته نیستند.
دیگر قابلیت های پرکاربرد در ابزار گوگل تگ منیجر
دلیل محبوبیت تگ منیجر گوگل در بین بازاریابان دیجیتال، بخاطر امکانات موجود در این سه بخش معرفی شده نیست. بلکه این ابزار قابلیت های دیگری هم دارد که باعث شده تا آن را به عنوان ابزاری کاربردی برای مدیریت تگ های سایت بشناسیم. تعدادی از این امکانات را به شما معرفی میکنیم.
اشکال زدایی و تست کردن
یکی از امکانات جالب گوگل تگ منیجر، Testing and Debugging یا امکان تست و اشکال زدایی آن است. این امکان به کاربران اجازه میدهد تا قبل از ایجاد هر گونه تغییری بر روی وب سایت اصلی، نتیجه آن تغییر را به صورت آزمایشی در گوگل تگ منیجر مشاهده کنند.
برای استفاده از این قابلیت ویژه، باید حالت پیش نمایش (preview mode) را فعال کرده و سپس دکمه submit را بزنید. این دو دکمه در کنار یکدیگر قرار دارند و این موضوع را می توان در تصویر زیر مشاهده کرد.
بهتر است که قبل از اضافه کردن چیزی به تگ منیجر خود، آن را در حالت پیش نمایش تست کنید. مثلاً اگر قصد اضافه کردن تگ گوگل آنالیتیکس به گوگل تگ منیجر را دارید، حتماً حالت پیش نمایش آن را قبل از انتشار ببینید. برای انجام این کار، نیاز به طی کردن مراحل زیر است:
۱ – دکمه preview را در قسمت بالایی سمت راست صفحه اصلی در گوگل تگ منیجر پیدا کرده و بر روی آن کلیک کنید.
۲ – پس از فعال شدن حالت پیش نمایش، وب سایت خود را در تب جدید باز کنید.
۳ – پس از لود شدن وب سایت، میتوان اشکال زدایی و حالت آزمایشی را در بالای صفحه مشاهده کرد.
۴ – در این قسمت می توان لیستی از تگهای اجرا شده و یا اجرا نشده را مشاهده کرد.
از تصویر بالا مشخص است که تگ گوگل آنالیتیکس (GA pageview) با موفقیت آغاز به کار کرده است. حتی در این تصویر امکان مشاهده سایر تگ های فعال شده برای سایت نیز، وجود دارد. پس از اطمینان یافتن نسبت به کارکرد درست تگ مورد نظر، دکمه submit رازده و آن را منتشر کنید.
امکان اضافه کردن چندین کاربر به Google Tag Manager
شاید لازم باشد که یک متخصص تگ منیجر را به تیم دیجیتال مارکتینگ خود اضافه کنید. گوگل تگ منیجر در چنین شرایطی، اجازه اضافه کردن افرادی دیگر به محیط کار ابزار را میدهد.
پس برای دسترسی چنین فردی به محیط تگ منیجر گوگل نیازی نیست که اکانت جیمیل خود را در اختیار او قرار دهید. بلکه چنین فردی را میتوان به عنوان کاربر دوم به ابزار معرفی کرد. پس هر تعداد از افرادی که لازم باشد را میتوان بدین ترتیب به محیط ابزار گوگل تگ منیجر اضافه کرده و سطح دسترسی های متفاوتی به آنها داد.
استفاده از پوشه برای مرتب سازی تگ ها، تریگر ها و متغیر ها
همیشه کار کردن در یک محیط مرتب و سازماندهی شده، راحت تر است. در ابزار گوگل تگ منیجر، با حجم زیادی از تگ ها، تریگرها و متغیرهای متفاوت سروکار داریم. البته این موضوع در اولین ورود شما به محیط ابزار، خیلی ضروری به نظر نمیرسد.
پس شاید در اوایل، نیازی به مرتب کردن نداشته باشید. اما به تدریج و با افزایش تعداد تگ ها و تریگرها در ابزار، باید آنها را با ساختن پوشه مرتب کنید. این آخرین قابلیت مثبت گوگل تگ منیجر بود که در این مقاله به آن اشاره کردیم.
کلام آخر
در این مقاله فهمیدیم که گوگل تگ منیجر چیست و چه نقشی در بررسی رفتار کاربران دارد. به اعتقاد شرکت گوگل، یکی از ویژگی های جذاب تگ منیجر «سادگی و راحتی در استفاده» است. اما اگر حقیقت را بخواهید، موضوع به این سادگی هم نیست.
یعنی برای دسترسی به اطلاعات مورد نظر و ایجاد تگ، تریگر و یا متغیر های متفاوت در این ابزار، نیاز به آموزش داریم. مثلاً قبل از ایجاد یک تگ پرکاربرد مانند event، باید با ماهیت این تگ و نحوه کارایی گوگل آنالیتیکس آشنا بود. یا اینکه این تگ برای جمع آوری چه نوع دادههایی استفاده میشود؟
بهرحال برای کار کردن با ابزار های شرکت گوگل، به چندین ماه آموزش نیاز است. چون هر گونه دستکاری و استفاده بدون تجربه از این ابزار، میتواند آسیب هایی جدی به سئوی سایت شما وارد کند. می توانید دوره های آموزش گوگل تگ منیجر را بعد از مطالعه این مطلب بگذرانید.
امیدواریم که مطالعه این مطلب از وبلاگ سرورپارس برای شما مفید بوده باشد. لطفاً اگر تجربه ای در ارتباط با ابزارهای کاربردی گوگل مانند گوگل آنالیتیکس و یا تگ منیجر دارید، آن را با ما در میان بگذارید. نظرات سازنده شما میتواند برای بنده و دیگران تیم های دیجیتال مارکتینگ مفید باشد.
مطالب مرتبط:
مقاله خیلی جامعی بود برای گوگل تگ منیجر هرچیزی که نیاز داریم رو بیان کردید ممنونم از شما
سلام
لطفا هاست دایرکت آدمین هم راه اندازی کنید تا بتونیم بخریم
سلام دوست عزیز
هاست دایرکت ادمین موچود هست.
بعد از خرید هاست، می تونید نوع کنترل پنل رو جویا بشید. با کارشناسان فروش در تماس باشید.
سلام
میشه بگید تگ منیجر دقیقا چه کاربردی داره؟ من سایتم تازه کاره و میخوام بدونم که حتما باید از تگ منیجر استفاده کنم؟ یا نیازی نیست؟
مرسی از مطلب مفیدتون